Ook in het najaar en in de winter kan je heel goed planten vermeerderen. Veel bladverliezende heesters zijn erg geschikt om winterstekken van te nemen. Denk aan houtige planten en struiken, zoals bijvoorbeeld kornoelje, vlinderstruik, hortensia en rozen. Vooral bladverliezende planten laten zich makkelijk stekken, maar ook (groenblijvende) haagplanten kan je nu stekken.
Hoewel het vormen van wortels een stuk langer duurt dan bij zomerstekken, is er veel minder kans op uitdroging. Het grootste deel van je stekken zal dus makkelijk aanslaan.
Wanneer neem je winterstekken?
Hoewel de naam misschien anders doet vermoeden, kan je ook in het najaar en (vroege) voorjaar nog winterstekken nemen. Het gaat er om dat de stekken verhout (stevig) zijn en meestal geen blad meer hebben, waardoor ze minder snel uitdrogen. Andere namen voor winterstekken zijn houtstekken en houtige stekken. In het Engels worden ze “hardwood cuttings” genoemd.
Welke planten zijn geschikt voor houtstekken (winterstekken)?
De meeste bladverliezende struiken laten zich heel goed stekken in het najaar, winter en vroege voorjaar. Omdat ze geen blad hebben, is de kans op uitdroging heel klein en slaan ze vaak goed aan. Kleinfruit is ook heel geschikt voor winterstekken. Heel makkelijk zijn bijvoorbeeld winterkornoelje, wilg, roos, vlinderstruik, pluimhortensia en Gelderse roos. Ook klimplanten zoals klimop en wilde wingerd kan je makkelijk vermeerderen.
Groenblijvende planten en haagplanten kan je ook stekken. De slagingskans ligt bij bladhoudende planten wat lager, maar het is niet moeilijk. Neem wat extra stekken als het uiteindelijke aantal van belang is. Denk aan haagplanten zoals liguster, taxushaag en buxus, of kruiden zoals lavendel en rozemarijn.
Bekijk ook ons overzicht met 66 makkelijke planten voor winterstekken
Zo maak je een Winterstek
Kies voor het maken van winterstekken (ook wel houtstekken) stevige en rechte takken, zonder bloei. Hele dikke takken slaan vaak moeilijker aan. Te dunne takken vormen niet zo’n stevige basis. Vaak wordt gezegd dat je ongeveer de dikte van een potlood nodig hebt. Als er nog blad aan de takken zit, verwijder dit dan voorzichtig. Een enkel blad zal ook vanzelf afvallen.
Kies een pot die hoog genoeg is en vul deze met wat grind, kleikorrels, of ander drainage materiaal op de bodem. Vul de pot verder met potgrond, eventueel gemengd met wat scherp zand. De potgrond hoeft geen voeding meer te bevatten. Zelf gebruiken we graag balkonbakken gevuld met zand met een klein laagje potgrond, waarin we grotere aantallen makkelijk kunnen stekken.
Neem stekken van zo’n 20-30cm. Plaats je stekken bij voorkeur langs de rand van de pot. Je kunt prima meerdere stekken in een pot kwijt.
Je kunt je stekken trouwens ook gewoon meteen in de volle grond zetten, mocht je hier nog plek voor hebben. Geef je stekken water na het uitplanten, maar laat ze verder vooral met rust. Het beste zet je ze op een iets beschutte plek in de tuin. Zelf zetten we ze altijd in een windstille hoek van de tuin, uit de weg en uit het zicht.
Zodra de temperaturen weer oplopen, zullen zich de eerste wortels vormen. Aan het einde van het voorjaar is vaak al een kleine wortelkluit ontstaan. In een pot is dat makkelijk te zien, want de wortels zullen onder uit het gat komen. Ook kan het eerste blad uitlopen. Je kunt ze dan verpotten, of wachten tot de zomer, of het najaar en de nieuwe planten in volle grond planten op hun definitieve plek.
Maak eenvoudig winterstekken van snoeiafval
Er zijn best wat planten die je in de winter kunt snoeien. Je kunt dan meteen stekken maken van het snoeiafval. Begin winter zijn dit bijvoorbeeld druif, vijg, blauweregen, meidoorn, appelboom en perenboom, maar later ook kornoelje, pluimhortensia, roos, vlinderstruik en wilg.
Hebben de stekken meer kans als je ze binnen neerzet?
En in het voorjaar pas naar buiten?
Moet je ze boven of onder een oog afsnijden?
Winterstekken kunnen prima buiten blijven staan. Zet ze liever wel wat beschut (niet op de wind), zodat de grond niet snel uitdroogt. Als je gaat snoeien, snoei dat altijd tot een oog, knop of vertakking.