Voor veel tuinliefhebbers is de winter het minst favoriete seizoen.
Vaak gehoord argument is (naast de lage temperaturen), dat er zo weinig bloeit in de tuin. Toch zijn er nog heel wat planten die volop bloeien in de winter!
Bijkomend voordeel is dat veel van deze winterbloeiende planten ook nog eens heerlijk geuren.
De 7 mooiste Winterbloeiers
Viburnum tinus (sneeuwbal)
Viburnum tinus is wintergroen en groeit van nature als een bolvormige struik. De bloei is rijk en bijzonder lang: van november tot soms wel april! Vanuit de talloze bruinrode knoppen openen zich mooie kleine witte bloemetjes. Eenmaal vol in bloei, is het een opvallende verschijning in de tuin. Na de bloei ontstaan zwarte bessen. De rest van het jaar biedt de tinus structuur door het wintergroene karakter. Viburnum tinus kan ook als kleine boom gesnoeid worden. Deze sneeuwbal heeft de voorkeur voor een zonnige standplaats. De uiteindelijke hoogte is zo’n 2,5-3 meter.
Er zijn verschillende mooie kweekvarianten:
De Viburnum tinus Eve Price heeft bruinrode bloemknoppen en witroze bloemen. Gwenllian heeft roze knoppen en witroze bloemen. Compactum heeft roze knoppen en witte bloemen. Pink Prelude heeft witte bloemen, die langzaam verkleuren naar roze.
Viburnum bodnantense Dawn (sneeuwbal)
Viburnum bodnantense Dawn is een bladverliezende heester die bloeit van januari tot maart. De struik groeit vooral opgaand. De bloei bestaat uit trosjes met roze bloemetjes die verkleuren naar witroze. Omdat de bodnantense Dawn bloeit op de nog kale takken, valt dit extra op in de wintertuin. De bloemen verspreiden een heerlijk zoete geur. In voor- en najaar kleurt het blad brons. In de zomer is het blad donkergroen en lichtglanzend. Deze sneeuwbal heeft de voorkeur voor een zonnige standplaats en prefereert lichtzure grond, die niet te nat is. De uiteindelijke hoogte is zo’n 2-2,5 meter.
Er zijn verschillende mooie kweekvarianten:
De Viburnum bodnantense Charles Lamont heeft lichtroze bloemen en bloeit in januari-februari. Deze variant zou minder gevoelig zijn voor takkensterfte. Deben heeft roze knoppen en witte bloemen, maar is iets minder winterhard.
Mahonia (druifstruik)
Mahonia is een wintergroene heester met gevederd blad en trossen met gele bloemen van januari tot april. Na de bloei volgen er blauwe bessen. De meeste varianten hebben stekelig blad, maar er zijn inmiddels ook kweekvarianten die niet prikken. Naast het wintergroene karakter, de uitbundige bloei en de bessen, hebben veel varianten ook een mooie donkerrode of paarse herfstverkleuring. De Mahonia japonica blijft wat compacter dan de andere soorten en wordt ongeveer 1-1,5 meter hoog.
Hamamelis (toverhazelaar)
Hamamelis is een bladverliezende heester met bijzondere bloemen op de kale takken. De bloemen bestaan uit clusters langwerpige bloemblaadjes, die opkrullen bij regen en kou. Er zijn verschillende soorten. De bloeikleur is voornamelijk geel, maar ook oranje of rood is mogelijk. De bloemen geuren aangenaam. Verder hebben veel soorten ook nog een mooie herfstverkleuring.
Er is de Hamamelis mollis (Chinese toverhazelaar), de Hamamelis japonica (Japanse toverhazelaar) en de Hamamelis intermedia (kruising tussen Chinese en Japanse variant). De meeste soorten hebben de neiging om ook flink in de breedte te groeien, waardoor de toverhazelaar uiteindelijk behoorlijk wat ruimte in kan nemen. Toch is het een langzame groeier. Met een regelmatige snoei is de toverhazelaar ook toe te passen in de kleine tuin. Alle soorten hebben voorkeur voor lichtzure grond. De uiteindelijke hoogte varieert van zo’n 2 tot 4 meter.
Jasminum nudiflorum (winterjasmijn)
Jasminum nudiforum is een bladverliezende heester, die meestal wordt toegepast als klimplant. De plant heeft hierbij ondersteuning nodig, want deze is niet zelfhechtend of windend. De opvallende bloei bestaat uit kleine, gele stervormige bloemen, op de dan nog kale takken. De bloei is in december tot maart. De takken zijn vierkant, waarbij jonge takken groen van kleur zijn en oudere takken bruin. Na de bloei vormen zich de donkergroene ovale blaadjes. Niet snoeien en geleiden kan zorgen voor een wat warrige groei. De winterjasmijn heeft de voorkeur voor een redelijk zonnige standplaats en wordt meestal zo’n 2-3 meter hoog.
Chimonanthus praecox (winterzoet)
Chimonanthus praecox is een bladverliezende heester die bloeit met zachtgele bloemen op de kale takken. De bloemen hebben een donkerrood hart. Kom je tijdens de bloei in de buurt van deze plant, dan ruik je onmiddellijk de meloengeur. Deze heester wordt dan ook wel meloenboompje genoemd. Maar sommige mensen herkennen ook citrus in de geur. Winterzoet kan bloeien van november tot maart. Naast de bloei in de winter, verkleurt het groene blad in de herfst naar felgeel. Winterzoet heeft de voorkeur voor een zonnige standplaats en wordt zo’n 2,-3 meter hoog.
Helleborus orientalis (oosters nieskruid)
Helleborus orientalis is een plant die je zeker niet mag missen als je graag winterbloeiers wil in de tuin.
Er zijn heel veel soorten Helleborus. Tuinliefhebbers kennen er vaak maar twee: Helleborus orientalis en Helleborus niger. Helleborus niger is de klassieke witte variant, die ook vaak kerstroos wordt genoemd. In de tuin is deze plant niet altijd even makkelijk en het kleurenpalet beperkt zich tot varianten op wit en groen. De orientalis daarentegen is verkrijgbaar in ontzettend veel kleuren en varianten (hybriden). Voor iedereen is er wel een soort die aantrekkelijk is.
Het zijn vaste planten, die juist in de winter bloeien. Nieskruid bloeit van december tot maart. Voor de meeste soorten geldt dat er een voorkeur is voor een standplaats in de (half)schaduw.
Dit is slechts onze selectie van winterbloeiende planten.
Natuurlijk zijn er meer echte winterbloeiers.
Bijvoorbeeld Lonicera fragantissima (winterkamperfoelie), Sarcococca (vleesbes), Erica carnea (winterheide), Viola (winterviolen) en Galanthus nivalis (sneeuwklokje).
O.a. in ons artikel over welke planten bloeien in februari vind je een uitgebreide lijst met winterbloeiers.