Meerstammige bomen zijn nog steeds erg populair. Ze geven karakter aan je tuin en hebben een natuurlijke uitstraling.
Bijkomend voordeel is dat ze vaak een wat meer transparant uiterlijk hebben: ideaal voor de kleine tuin. Ook blijven bomen en struiken in deze vorm vaak daadwerkelijk wat kleiner dan de soort.
Hoewel je in theorie van heel veel bomen of grote struiken een meerstammige boom kunt maken, wordt dit toch vaak op bepaalde soorten toegepast.
Hier ons overzicht met populaire, bekende en minder bekende meerstammige bomen voor de kleine tuin. Het zijn allemaal bomen en struiken die klein blijven, smaller of vooral opgaand groeien, of erg langzaam groeien. Of soorten die eenvoudig klein gehouden kunnen worden door de juiste snoei.
Wat is precies een meerstammige boom?
Meerstammige boom: definitie
Boom of grote struik met meerdere stammen of dikkere takken die vanuit of net boven de grond vertakken.
Kenmerken van meerstammige bomen
Een meerstammige boom is speciaal gesnoeid vanaf jonge leeftijd, om direct, of vlakbij de grond meerdere stammen of hoofdtakken te vormen. Het gaat tenminste om 2 stammen, maar meer gebruikelijk 3 stammen tot zelfs 5 stammen of opgaande hoofdtakken.
Meerstammige bomen groeien vaak langzamer en/ of blijven wat kleiner dan de soort. Veel soorten groeien vaasvormig. De stammen zijn vaak kaal en er ontstaat een open en transparante groeivorm.
Wat is het verschil tussen een meerstammige boom en een struik?
Struiken vertakken meestal vanuit een hoofdtak. Vaak beginnen de vertakkingen al wat hoger, zeker als de plant nog nooit terug is gesnoeid. Meerstammige bomen vertakken vanuit de grond of vlak boven de grond. Toch kunnen ook struiken al vanaf laag vertakken. Het verschil wordt dan al snel minder duidelijk.
Het verschil zit echter ook nog in de dikte van de onderste takken. Bij struiken zijn het vaak nog maar dunne takken of jonge twijgen. Bij een meerstammige boom mag je al wat meer volume verwachten. Tenminste 2 of 3 hoofdtakken, gesteltakken of stammetjes dienen al dikker en steviger te zijn.
Toch zijn er ook soorten die als meerstammige boom aangeboden worden, die niet vlakbij de grond vertakken, maar vanaf een lage stam vertakken. Dit is wel iets om op te letten bij aanschaf. Bedenk dus goed wat je hierin zou willen. Een dergelijke lage vertakking zie je vaak bij witte berken, Japanse esdoorns en Magnolia’s.
Kies je voor Bladverliezend of juist Groenblijvend?
Hoewel een groenblijvende meerstammige boom een prachtig gezicht is in je tuin, zijn juist de bladverliezende soorten het waardevolst voor de kleine tuin. Met deze soorten geniet je meer van de seizoenen en heb je elk seizoen een specifieke sierwaarde. Bijvoorbeeld bloesem in het voorjaar, vruchten in de zomer, prachtige herfstkleuren in het najaar en de mooie grillige vorm of gekleurde stammen in de winter.
Heel geschikt voor kleine tuinen
Meerstammige bomen zijn heel geschikt voor de kleine tuin. Ze blijven vaak kleiner dan de soort zelf en hebben een open en transparant karakter. Veel bladverliezende soorten zijn in meerdere seizoenen mooi. Dit maakt ze ideale bomen voor kleine tuinen!
7 Populaire meerstammige bomen
- Amelanchier lamarckii (krentenboompje)
- Magnolia (valse tulpenboom)
- Cornus kousa (grootbloemige kornoelje)
- Acer palmatum (Japanse esdoorn)
- Rhus typhina (fluweelboom)
- Malus (sierappel)
- Betula utilis (witte berk, himalayaberk)
1. Meerstammige krentenboom (Amelanchier lamarckii)
Misschien wel de bekendste boom voor de kleine tuin: de Amelanchier. Ook heel erg mooi als meerstammige boom voor een kleine tuin.
In het voorjaar siert de mooie zuiverwitte bloesem je tuin, die heel mooi combineert met het bronskleurige blad dat dan net begint met uitlopen. Na de bloei ontstaan er in de zomer bessen waar de vogels gek op zijn. Onze boompjes zijn binnen enkele dagen leeg!
Na de zomer kan je nog genieten van de gele, oranje en soms rode herfsttinten. In de winter zie je de bloeiknoppen voor het voorjaar alweer zitten aan de grijskleurige takken.
- Hoogte: 3-5m.
- Sierwaarde: Ieder seizoen (bloesem, bessen en herfstkleur)
- Standplaats: Zon, halfschaduw, schaduw, niet veeleisend
2. Magnolia als meerstammige boom
Magnolia’s (valse tulpenboom) behoren tot de mooiste en meest bijzondere bomen die we kennen. Bijna iedereen herkent de grote roze en wit-roze tulpvormige bloemen in het vroege voorjaar. De grote bloemen vallen extra op, omdat Magnolia bloeit voordat ze in blad komen en omdat er in die periode maar weinig andere planten bloeien.
Helaas kan je maar vrij kort genieten van de uitbundige bloei. Soms wordt Magnolia daarom ook wel saai genoemd, maar niets is minder waar! Veel soorten krijgen mooi groot en soms bijna exotisch blad. Enkele Magnolia’s bloeien een tweede maal rond de zomer en de sierlijke behaarde knoppen worden al in het najaar zichtbaar aan de plant. In warme zomers is er kans dat de exotisch ogende vruchten gevormd worden.
Maar misschien nog wel het mooist van een Magnolia (buiten de bloei om natuurlijk), is de manier waarop deze groeit. Magnolia heeft een prachtige en heel natuurlijke groeivorm. Niet voor niets wordt vaak het advies gegeven om een Magnolia niet te snoeien. Het is juist deze groeivorm die Magnolia erg geschikt maakt voor een meerstammige boom. Bijkomend voordeel is dat ze hierdoor ook minder snel groeien, omdat nu eenmaal niet alle Magnolia’s klein blijven.
Geschikte soorten: Magnolia stellata, Magnolia ‘Susan’, Magnolia liliiflora, Magnolia ‘Genie’, Magnolia ‘Heaven Scent’, Magnolia loebneri ‘Merril’.
- Hoogte: 2-4m.
- Voornaamste sierwaarde: Bloesem in vroege voorjaar
- Standplaats: Zonnig, goed doorlatende (lichtzure)grond, bij voorkeur wat beschut tegen koude wind
3. Meerstammige Japanse kornoelje (Cornus kousa)
Cornus kousa in een prachtig gevormde en rijk bloeiende struik, die ook heel geschikt is als meerstammige boom in een kleinere tuin.
Rond mei-juni verschijnen de opvallende stervormige witte bloemen (of eigenlijk zijn dit schutbladeren; de echte bloemen vallen minder op). Na de bloei ontstaan bijzondere op framboos of aardbei lijkende vruchten. In het najaar krijgt het sierlijke en lichtgolvende blad een prachtige gele en oranje-rode tot wijnrode herfstkleur.
Cornus kousa groeit eerst vrij opgaand en vaak pas later breder uit. Het is een heester die langzamer groeit, naarmate deze ouder wordt. Van nature groeit Cornus kousa gelaagd, waardoor een bijzondere boomvorm ontstaat.
Mooie soorten: Cornus kousa China Girl (creme-wit tot roomwit), Cornus kousa Miky Way (zuiverwit), Cornus kousa Satomi (zachtroze) en Cornus kousa Schmetterling (blijft kleiner).
- Hoogte: 3-6m.
- Sierwaarde: Ieder seizoen (mooi blad, opvallende bloei, vruchten en herfstkleur)
- Standplaats: Zon of halfschaduw, op goed doorlatende grond, bij voorkeur lichtzuur en het liefst wat beschut tegen vorst en kou.
4. Meerstammige Japanse esdoorn (Acer palmatum)
Zoek je een meerstammige boom met spectaculaire herfstkleur? Dan is een Japanse esdoorn onovertroffen! Afhankelijk van de kweekvariant, kleurt het handvormige blad in het najaar geel, oranje, paars of rood. Rode Japanse esdoorns zijn ook altijd erg populair. Dit zijn soorten die het hele groeiseizoen rood blad hebben. In het najaar verkleuren ze vaak in een andere tint rood. Er zijn ook soorten met diep ingesneden blad (Dissectum).
Acer palmatum staat vooral bekend vanwege het opvallende en prachtige herfstblad. Maar ook de rest van het jaar is een Japanse esdoorn niet saai! Ze krijgen vaak door het jaar heen meerdere bladkleuren. Zo loopt bijvoorbeeld de Orange Dream in het voorjaar geel-oranje uit en kleurt het blad in de zomer lichtgroen. De herfstkleur is vervolgens weer oranje-rood. Ook zijn er soorten die Samara’s vormen in de zomer (gevleugeld nootje, vaak met rode kleur). Er zijn zelfs Japanse esdoorns die de wintertuin sieren met een prachtig gekleurde stam, zoals Bi-Hoo en Sangokaku.
Mooie soorten:
- Acer Atropurpureum (donkerrood, verkleurt dieprood)
- Acer Dissectum (opvallend lichtgroen blad, vooral in voorjaar, diep ingesneden en verkleurt in najaar feloranje tot lichtrood)
- Acer Garnet (opgaande groei, diep ingesneden wijnrood blad kleurt felrood in herfst)
- Acer Orange Dream (blad loopt zachtoranje uit en is in najaar oranje-rood), Shirasawanum Aureum (geel blad, verkleurt oranje-rood)
- Acer Osakazuki (handvormig groen blad, verkeurt prachtig rood)
- Acer Sangokaku (gele herfstkleur, koraalrode takken), Bloodgood (groeit smaller, donkerrood tot zwart-rood blad, verkleurt dieprood)
- Hoogte: 2-4m.
- Sierwaarde: Bladverkleuring
- Standplaats: Halfschaduw of schaduw, beschut tegen koude oostenwind om bruine bladranden te voorkomen. Lichtzure tot zure grond
5. Meerstammige fluweelboom (Rhus typhina)
Een werkelijk prachtige en bijna sprookjesachtige boom, met een mooie natuurlijke open groeivorm, opvallende bloei en spectaculaire herfstkleur! Wij houden van de fluweelboom. Het is een vrij snelle groeier, maar als eenmaal wat hoogte en breedte is gemaakt, zwakt de groei wat af.
Ook het sierlijke geveerde blad is de moeite waard. In het najaar kleurt het blad geel tot knal-oranje en oranje-rood tot purperrood. Rond juni verschijnen opvallende bordeauxrode behaarde bloempluimen, die nog lang zichtbaar in de winter, lang nadat het blad is afgevallen. De jonge takken zijn roodbruin en fluweelachtig behaard.
Deze boom is niet veeleisend en zal op veel plekken makkelijk aanslaan. Volgens sommige mensen TE makkelijk. Na verloop van tijd zal de boom lange wortelstokken maken en ook elders in de border of tuin opkomen. Als dit niet de bedoeling is, verwijder de nieuwe uitlopers dan tijdig en verplaats ze, verwijder ze, of geef ze weg.
Mooie soorten: Rhus typhina ‘Dissecta’ (met diep ingesneden blad), Tiger Eyes (eveneens diep ingesneden blad, meer oranje verkleuring en blijft kleiner)
- Hoogte: 3-5m.
- Sierwaarde: Geveerd blad, lang zichtbare bloempluimen en opvallende herfstkleuren
- Standplaats: Volle zon, halfschaduw, niet veeleisend, maar liever niet te veel op de wind
6. Sierappel als meerstammige boom (Malus)
Nog een fantastische meerstammige boom is de sierappel. Toch wordt deze maar weinig toegepast op deze manier. Juist van een sierappel geniet je het hele jaar. Ook de groeivorm en het uiterlijk zijn erg geschikt voor een meerstammige boom.
In het voorjaar geniet je van de uitbundige witte tot witroze bloesem. Vervolgens loopt het jonge blad frisgroen uit. Na de bloei beginnen de kleine appeltjes zich te vormen. Naarmate de zomer vordert, krijgen de appels meer vorm en kleur. In het najaar kleurt het blad geel-oranje of geel-bruin en hebben de sierappels hun uiteindelijke kleur gekregen. Hoe meer blad valt, hoe meer de sierappels afsteken tegen de blauwe herfstlucht. Bij veel soorten blijven de appels lang hangen: vaak is vorst nodig om de appels hard te maken voor de vogels.
Mooie soorten:
Malus ‘Red Sentinel’ (felrode sierappels, witroze bloesem), ‘Evereste’ (oranje-rode sierappels, witte bloesem), ‘Golden Hornet’ (gele sierappels en witroze bloesem), ‘Rudolph’ (blad loopt bruinrood uit, paarse bloesem en oranje-gele sierappels).
- Hoogte: 3,5-4,5m.
- Sierwaarde: Bloesem in het voorjaar en en sierappels in najaar/ winter
- Standplaats: Zon, voedzame en goed doorlatende grond
7. Meerstammige witte berk (Betula utilis)
Eigenlijk wordt een berk veel te groot voor een kleine tuin. Maar als meerstammige boom is de witte berk of himalayaberk veel minder groeikrachtig. Vaak woren namelijk meerdere bomen of stekken bij elkaar in een pot geplant, wat zorgt voor felle concurrentie. Hierdoor is een witte berk in een kleine tuin toch mogelijk! Regelmatige snoei is echter wel aan te raden.
Betula utilis kent een wat transparante groeivorm, waardoor ook op latere leeftijd nog wel licht door het blad valt. De meest kenmerkende eigenschap, zijn natuurlijk de opvallend witte stammen. Bij jonge bomen kan dit nog wat lichtbruin zijn. Naarmate de boom ouder wordt zal de stam steeds witter worden. In de herfst kleurt het blad van donkergroen naar goudgeel, wat erg mooi staat bij de witte, soms afbladderende schors.
Soorten: Betula utilis ‘Doorenbos’ / ‘Doornbos’ (Nederlandse selectie van jacquemontii, op basis van meest witte stam)
- Hoogte: 8-10m.
- Sierwaarde: Witte stam in de winter, goudgeel herfstblad
- Standplaats: Ruimere plek, niet veeleisend
Nog 7 hele mooie Meerstammige bomen
8. Cercis canadensis (Amerikaanse judasboom)
De bloei val extra op, omdat Cercis bloeit op het naakte hout. Rond april-mei verschijnen de roze tot paarsroze bloemen in dichte bundels op de kale takken. Pas daarna komt de boom in blad. Afhankelijk van de variant is dit groot, eirond tot hartvormig of niervormig blad.
9. Cornus mas (gele kornoelje)
In februari veranderd de hele boom in een zee van kleine gele bloemen. Ideaal voor vroege bijen. Na de bloei volgen rode vruchten in de zomer. In het najaar krijgt het blad een geel-oranje tot oranje-rode kleur.
10. Cydonia oblonga (kweepeer)
Een hele mooie kleine fruitboom, met grote roze-witte bloesem en gele peer- of appelvormige vruchten in najaar. Sierlijk blad met mooie gele bladverkleuring met rode nerf.
11. Hamamelis intermedia (toverhazelaar)
Niet alleen de prachtige winterbloei met kenmerkende spinachtige (geurende) bloemen, maar ook een mooie groeivorm en gele tot oranje herfstkleur.
12. Koelreutia paniculata (gele zeepboom, blazenboom)
Bijzondere gele bloempluimen in de zomer, blad loopt bronskleurig uit in het voorjaar, daarna groen en verkleurt in het najaar geel-oranje.
13. Prunus serrulata (sierkers)
Niet alleen een sierappel is ideaal, ook een sierkers is heel geschikt als meerstammige boom. Vormt meestal geen vruchten, maar wel rijke bloesem en opvallende herfsttinten.
14. Sorbus aucuparia (lijsterbes)
Lijsterbes wordt meestal toegepast als hoogstam, maar ook als meerstammige boom is dit een aanwinst voor de tuin. De witte bloesem siert de voorjaarstuin en de oranje of rode bessen vinden in de (na)zomer gretig aftrek bij de vogels. Bovendien is het geveerde blad een lust voor het oog.
Minder bekende soorten voor een meerstammige boom
Hieronder nog meer soorten die erg mooi zijn als meerstammige boom. Veel van deze soorten worden wel wat groter, maar kunnen kleiner gehouden worden door vaker snoeien.
- Albizia jullibrissin (Perzische slaapboom) – Blad en exotische bloei
- Corylus avallana (hazelaar) – Gele katjes in februari en hazelnoten in najaar
- Elaeagnus umbellata (herfstolijf) – Zilverkleurig blad en rode bessen
- Gleditsia triacanthos ‘Sunburst’ (valse christusdoorn) – Geel tot felgeel geveerd blad
- Heptacodium miconoides (zevenzonenboom) – Witte bloemen en afbladderende bast
- Lagerstroemia indica (Indische sering) – Opvallende bloemen en afbladderende bast
- Parottia persica (Perzisch ijzerhout) – Spectaculaire herfstkleur en rode bloei
Heptacodium miconoides (zevenzonenboom) – Witte bloemen en afbladderende bast
Ja, die is erg mooi hè? Wij hebben Heptacodium als boom, maar hadden een meerstammig exemplaar stiekem nog mooier gevonden.