Steeds meer mensen hebben geen tuin, of zelfs geen eigen buitenruimte. Vooral in de grote(re) steden is er maar weinig ruimte voor groen. Toch is er wel altijd de behoefte aan groen en draagt groen in de stad bij aan een beter klimaat en de biodiversiteit. Gelukkig kan je ook zonder tuin genieten van tuinplanten en tuinieren, door een geveltuin te maken!
Wat is een geveltuin en waarom zijn groene gevels belangrijk?
Je ziet ze (gelukkig) al steeds vaker! Langs de gevel (meestal op openbare grond dus) wordt een stoeptegel of rij tegels gelicht en wordt deze ruimte beplant met groen. Daar wordt je toch blij van? Niet alleen je huis fleurt op van een geveltuintje, maar de hele straat knapt op met groene gevels! Bijen, vlinders en insecten maken dankbaar gebruik van de planten en vinden er voedsel en schuilplekken. Een begroeide gevel isoleert het huis en met een geveltuin wordt er minder hemelwater direct afgevoerd naar het riool. Veel groen in de stad helpt ook tegen te hoge temperaturen in de zomer.
Een geveltuin heeft veel voordelen! Daarbij wordt je toch ook gewoon blij van al dat groen en bloeiende planten, toch?
Wat heb je nodig voor een geveltuin?
Om jouw eigen geveltuintje te realiseren heb je het volgende nodig:
- een wat bredere stoep (zodat na aanleg nog voldoende stoep overblijft)
- goede potgrond, compost of speciale aanplantgrond, om de grond mee te verbeteren
- een klimrek of klimsteun voor klimplanten tegen de muur
- eventueel smalle plantenbakken, hangmanden, bloempotten voor aan de muur, of een GevelOase
- robuuste planten die niet te groot of breed worden
Waar moet je op letten?
Voor een geveltuin op openbare grond (zoals de stoep) heb je toestemming nodig. Het is geen goed idee om zomaar tegels te gaan wippen op openbare of gemeenschappelijke grond. Een echte vergunning hoeft vaak niet, maar wel moet je toestemming vragen of melden dat je een geveltuin maakt. Vraag naar de mogelijkheden bij de eigenaar van de grond (vaak de gemeente).
Gelukkig juichen de meeste gemeenten dergelijke initiatieven tegenwoordig toe en is er vaak wel wat mogelijk. In sommige gemeenten en wijken zijn hiervoor zelfs speciale commissies opgericht.
Eisen en beperkingen voor een geveltuin*
- meestal mag de geveltuin niet breder zijn dan 1,5 stoeptegels breed (45cm)
- de tegels moeten bewaard worden, zodat desnoods teruggeplaatst kunnen worden
- graaf niet te diep (max 25-30cm): dit in verband met aanwezige leidingen en kabels in de grond
- er moet tenminste zo’n 120-150cm stoep overblijven
- het plaatsen van hekjes of muurtjes is meestal niet toegestaan
- plant geen grote en breed groeiende struiken en plant geen bomen
- de geveltuin dient door de aanlegger of bewoner te worden onderhouden
* Per gemeente of eigenaar kunnen deze eisen en beperkingen verschillen. De kosten zijn doorgaans voor de aanlegger of de bewoner, maar sommige gemeenten bieden hiervoor een subsidie aan.
Tips voor een geveltuin
Hier onze tips voor het plannen, aanleggen en onderhouden van je eigen geveltuintje:
Verbeter de grond! Omdat je een tegel verwijderd hebt, heb je vrijwel altijd te maken met een zandbed. Hierop zal weinig tot niets willen groeien, maar het is wel ideaal voor een goede afwatering. Meng voldoende verse potgrond of speciale aanplantgrond door de gevelborder. Zo krijgen planten een goede start en zullen ze voorlopig voldoende voeding hebben om goed te groeien.
Geef 1-2 keer per week ruim water, afhankelijk van de weersomstandigheden. Geef in elk geval ruim water tijdens en na het aanplanten. Ook als het regent. Dit voorkomt dat planten uitdrogen (hiervoor zijn jonge en nieuwe planten, evenals planten met een klein wortelgestel gevoelig) en het zorgt ervoor dat de grond direct inklinkt.
Maak gebruik van de gevel(muur) zelf: plaats een klimrek voor klimplanten op de muur, of bevestig potten, manden of bakken aan de muur.
Het plaatsen van een GevelOase is ook een leuk idee. Dit is een speciaal ontworpen bloempotbeugel met bloempot voor in de vlaggenstokhouder. Zo vergroen je jouw muur heel makkelijk met jouw favoriete planten. Dit kan natuurlijk ook gewoon als je wel een voortuin hebt.
De gewipte tegels moeten vaak (maar niet altijd) bewaard worden. Je kunt de tegel ook op z’n kant zetten en ingraven, zodat dit een iets verhoogde borderrand vormt. Dat scheelt je weer opbergruimte voor de tegels en geeft gelijk een mooie omranding van de gevelborder.
Gebruik bijvoorbeeld anti-worteldoek, wat pvc folie en kies niet voor klimplanten met hechtwortels. Zo voorkom je schade (of restanten van wortels) aan je gevel en geniet je optimaal van jouw geveltuin. Plant ook geen krachtige klimplant zoals blauweregen rond je regenpijp. Op termijn zal deze plant je regenpijp beknellen of bezwijkt deze uiteindelijk onder het gewicht van deze plant.
Draag altijd handschoenen als je in je geveltuin gaat werken, want er is altijd kans dat je wat onaangename verrassingen tegenkomt tijdens het tuinieren. Een geveltuin ontkomt (helaas) vaak niet aan zaken als zwerfafval, glas of kattenpoep.
Overlast van uitgaanspubliek, schade door verkeerd geparkeerde fietsen, of dat nieuwe planten worden gestolen, komt helaas ook voor. Geveltuinieren kan soms wel wat meer doorzettingsvermogen vragen.
Welke planten voor een geveltuin?
Kies robuuste planten, zodat ze tegen een stootje kunnen, tegen droogte, of juist tegen natte omstandigheden, afhankelijk van de situatie ter plekke.
Hou (zoals altijd) rekening met de situatie en standplaats voor je planten: gaat het om droge grond, natte grond, hoeveel zon zullen de planten krijgen en is het een beschutte standplaats, of juist niet?
Gebruik vaste planten, siergrassen, bloembollen, kleine struiken en klimplanten. Let op dat ze niet al te moeilijk te onderhouden zijn en kies voor sterke cultivars. De kans dat ze een tijdje wat minder goed verzorgd worden is in een geveltuintje toch wat groter. Natuurlijk mogen de planten ook niet te groot (of vooral niet te breed worden), of enorm overhangen over de stoep.
Ga de hoogte in: kies klimplanten en rechtopgaande vaste planten en siergrassen. Zo benut je de beperkte ruimte optimaal.
Vergeet niet om ook enkele groenblijvende planten toe te voegen voor wat meer structuur in je smalle border of geveltuin.
Bekijk ook ons blog: Welke planten zijn geschikt voor een geveltuin (in volle zon of schaduw)?
Ga jij ook een geveltuin aanleggen? Zou het niet fantastisch zijn om dit soort tuintjes en gevelgroen in elke straat te zien?
* Dit bericht bevat een gesponsorde link
