In een kleine tuin is er al snel veel schaduw.
Zeker als je ook nog eens in de stad woont!
Veel tuiniers lijken bang te zijn voor schaduw. Je zou er niets anders dan mos en varens kunnen laten groeien…
Toch zijn er zeker mooie planten, die heel geschikt zijn voor in de schaduw en nog lang bloeien ook!
Als je je er een beetje in verdiept, blijkt dat zelfs heel veel planten goed tegen schaduw kunnen. Denk maar eens aan al die planten die van nature in beboste gebieden voorkomen.
Heb je toch nog wat inspiratie nodig?
Welke bloeiende planten kunnen in de schaduw?
Hier onze favoriete vaste planten voor in de schaduw!
Voor het grootste deel zijn het echte schaduwplanten. Een aantal kan zowel in diepe schaduw als in halfschaduw. Maar er zitten zelfs planten tussen die eigenlijk meer geschikt zijn voor een plek in de halfschaduw, of zon, maar in praktijk ook prima groeien (en bloeien) in echte schaduw.
Helleborus orientalis (oosters nieskruid)
Helleborus is een van onze favoriete winterbloeiers. Ze bloeien vaak al vanaf januari, tot wel in april (als het niet te warm is). Het zijn prachtige planten. Kenmerkend is dat de bloemen naar beneden hangen. Als je de bloemen goed bekijkt (even voorzichtig optillen, of toch op je knieën), lijken ze bijna een exotische uitstraling te hebben. Om extra te genieten van de naar beneden gerichte bloemen, is het de moeite waard om ze te planten in een hogere pot of verhoogde border. Ook het blad van deze planten is aantrekkelijk. Zelf gebruiken we deze plant daarom als onderbeplanting voor de palmborder. Wel kan het blad aan het einde van de winter (net voordat ze gaan bloeien) wel eens lelijk worden. Dit snoei je dan echter gewoon af en zal snel weer fris opkomen. Bijkomend voordeel is dat de bloei dan extra opvalt.
Helleborus orientalis kan zowel op een zonnige standplaats, als in de schaduw. Toch blijven ze vaak veel mooier in de schaduw. Het blad wordt dan ook minder snel lelijk.
Er zijn heel veel verschillende soorten en kweekvarianten. Onze favorieten zijn in elk geval de orientalis varianten. Bijvoorbeeld Red Hybrids en Spotted Hybrids. Omdat de kweekvarianten meestal uit zaad worden opgekweekt, kan het voorkomen dat de kleur afwijkt van hetgeen je geplant dacht te hebben. Ook als je meerdere van dezelfde soort en variant naast elkaar hebt staan, zijn toch allemaal net even anders. Maar dit maakt ze voor ons allen maar specialer!
- Hoogte: 30-40cm
- Bloeiperiode: januari – april
- Bloeikleur: roze, rood, paars, groen, geel, wit
Geranium (ooievaarsbek of tuingeranium)
Geraniums zijn prachtige tuinplanten. Mooi blad, een zee aan bloemen, goede bodembedekkers en vaak lange bloei. Er zijn ontzettend veel soorten geraniums, waarvan veel soorten heel geschikt zijn voor in de schaduw. De meeste geraniums hebben ze een paarse, blauwe of roze bloeikleur. Met name de blauw (of eigenlijk paars) bloeiende en langbloeiende kweekvarianten zijn immens populair. Bijvoorbeeld Geranium Rozanne (ook wel Joly Bee), Brookside en Johnsons Blue. Bekende roze varianten zijn Ann Folkard, Anne Thomson en Sirak.
Sommige soorten Geraniums behouden hun blad heel lang (of helemaal in milde winters). Deze wintergroene Geraniums zijn de kweekvarianten van de Geranium macrorrhizum. Het blad van deze soorten geurt ook nog eens heerlijk! De bloemen zijn wel wat kleiner, maar ook talrijk.
Een Geranium mag wat ons betreft niet ontbreken in je schaduwtuin. Ze zijn ook erg goed te gebruiken vooraan in de border, of in een smalle border.
- Hoogte: 20-70cm
- Bloeiperiode: mei – november
- Bloeikleur: blauw, paars, lila, roze, wit
Digitalis purpurea (vingerhoedskruid)
Er zijn maar weinig schaduwplanten die zo tot de verbeelding spreken als vingerhoedskruid. De meeste soorten worden makkelijk 1-1,5 meter hoog en de kenmerkende buisvormige bloemen zijn prachtig om te zien! Het is ook de moeite waard om de vele bijen die er op af komen even te bekijken als ze helemaal verdwijnen in de diep bloemen.
Vingerhoedskruid is zo’n plant waar je nooit genoeg van kunt hebben in je tuin. Vooral in groepen maken ze veel indruk. Ook na de bloei kan je nog lang nagenieten van deze planten.
Er zijn verschillende soorten en kweekvarianten van, waarvan Digitalis purpurea het meeste verkrijgbaar is. De kleuren variëren van tinten in paars, roze en wit. Ook zalmkleur is tegenwoordig verkrijgbaar.
Eigenlijk is Digitalis geen echte vaste plant, maar een tweejarige plant. Het eerste jaar maakt vingerhoedskruid bladrozetten aan, om vervolgens in het tweede jaar te bloeien. Door in de nazomer te zaaien, heb je kan dat nog dit jaar de bladrozetten gevormd worden, zodat je volgend jaar weer kunt genieten van de mooie bloei.
- Hoogte: 90-150cm
- Bloeiperiode: juni – augustus
- Bloeikleur: paars, roze, wit
Anemone hupehensis of Anemone hybrida (herfstanemoon)
Herfstanemoon is een plant waarvan je eigenlijk tot ver in het voorjaar heel weinig ziet. Vervolgens ontstaat er in hele korte tijd een tapijt van blad, dat elke week een stuk hoger wordt. Halverwege de zomer tot eind zomer zie je de bloeistengels verschijnen. Afhankelijk van het soort en de variant kunnen ze best lang bloeien. Van ongeveer september tot november/ december. Herfstanemonen bloeien rijk en het zijn eenvoudige, maar prachtige bloemen om te zien. Ook bijen zijn gek op de open bloemen!
Ze bloeien voornamelijk in wit of roze (met een geel hart). Bekende soorten zijn Anemone Honorine Jobert en Elegans, Konigin Charlotte en Splendens.
Veel herfstanemonen kunnen zich wel flink verspreiden in je tuin. Iets om rekening mee te houden.
- Hoogte: 70-120cm
- Bloeiperiode: augustus – november
- Bloeikleur: roze, paars, wit
Bergenia cordifolia (schoenlappersplant)
Schoenlappersplant wordt door velen afgedaan als een ouderwetse of zelfs saaie plant… Dit is echt onterecht!
Bergenia is wintergroen en het leerachtige en glimmende blad is bijzonder van vorm. Het blad verdwijnt eigenlijk alleen in hele strenge winters. Het is een goede bodembedekker voor moeilijke plekken. Naast de mooie bladvorm is er ook nog eens een hele mooie, maar subtiele bloei. Meestal bloeit Bergenia met roze opstaande trossen, maar er zijn ook witte kweekvarianten. Er zijn ook kweekvarianten met afwijkende tinten in het blad.
Hier staat er veel Bergenia naast onze mini-vijver. Als je goed kijkt, zie je vaak salamanders onder het blad en tussen de stengels zitten.
Bergenia is geschikt voor diepe schaduw, maar kan ook nog geplant worden in halfschaduw. In theorie zelfs in de zon, maar daar hebben wij geen ervaring mee.
- Hoogte: 20 -40cm
- Bloeiperiode: maart – mei
- Bloeikleur: roze, wit
Aquilegia vulgaris (akelei)
Akelei is een bijzondere en sierlijke plant, die eigenlijk veel te weinig wordt aangeplant in Nederlandse tuinen. De mooie en tere bloemen zijn te zien rond mei-juni. De bloemen hebben een hele natuurlijke uitstraling. Ook na de bloei kan je nog lang genieten van de mooie en kenmerkende bladvorm.
Misschien wel de mooiste kweekvarianten worden gevormd door de Barlow serie. Aquilegia Nora Barlow is de oorspronkelijke kweekvariant (roze), van waaruit ook de populaire Blue Barlow en Black Barlow zijn ontstaan.
Eigenlijk staat akelei het liefst in halfschaduw, maar ook in echte schaduw blijven deze planten erg mooi. Deze planten kunnen zich wel uitzaaien, dus hou er rekening mee dat de planten ook elders in je tuin op kunnen komen. In theorie gebeurt dit overigens eerder in halfschaduw of op een zonnige plek. Toch kunnen wij ons bijna niet voorstellen dat je niet blij bent met meer van deze prachtige en sierlijke planten.
- Hoogte: 40-80cm
- Bloeiperiode: mei – juni
- Bloeikleur: roze, rood, paars, blauw, geel, wit
Persicaria (duizendknoop of adderwortel)
Duizendknoop (niet te verwarren met de invasieve Japanse duizendknoop) is een sterke en langbloeiende tuinplant. Persicaria is ook te gebruiken als hogere bodembedekker en bloeit met talloze borstelvormige bloemen. De bloeikleur varieert van rood en roze tot wit. De bloei start meestal medio zomer en houdt aan tot aan de vorst. Persicaria is niet wintergroen, maar het blad blijft heel lang aan de plant zitten.
Eigenlijk is Persicaria geen echte schaduwplant (tenminste amplexicaulis niet), maar deze is breed inzetbaar. In de schaduw groeit duizendknoop net zo goed. Heel misschien met net iets minder bloei. Persicaria bistorta is wel een soort die van nature in de schaduw groeit.
Persicaria kan zich wel makkelijk uitbreiden in de tuin. Regelmatig splitsen houdt de plant in bedwang.
- Hoogte: 70-150cm
- Bloeiperiode: augustus – november
- Bloeikleur: rood, roze, lila, paars, wit
Pulmonaria (longkruid)
Longkruid heeft een mooie natuurlijke uitstraling en wordt vaak toegepast als makkelijke bodembedekker. De meeste soorten hebben het kenmerkende wit gevlekte blad. Pulmonaria krijgt kleine buisvormige bloemetjes, die verkleuren van blauw naar roze. Hierdoor kan je op een moment zowel blauwe als roze bloemen zien van een plant. Bijen vliegen trouwens af en aan op Pulmonaria. Slakken laten ze meestal links liggen.
Hou je minder van het witgevlekte blad, of wil je het mooiste blauw bloeiende longkruid? Dan is Blue Ensign een goede optie.
- Hoogte: 20-40cm
- Bloeiperiode: maart – mei
- Bloeikleur: blauw, paars, roze
Zo: Dit zijn volgens ons de mooiste en beste planten voor in de schaduw…