De kleinste tuinen zijn misschien wel stadsbalkons. En als je ziet wat er op die zwevende vierkante meters allemaal kan groeien, bloeien, zoemen en fladderen, sprint je meteen naar de biologische kweker om je balkon in de bloemetjes te zetten.
Hoe begin je? Hoe maak je van jouw balkon een groen paradijsje? Suzanne de Boer en Friederike Joppen van @spreadyourbalconylove geven graag hun tips om je balkon te vergroenen.
De smaak te pakken? Doe dan ook mee met De Bloeiende Balkon Prijs. Het kan nog tot 10 juni!
Hoeveel zon en welke planten?
Als je weet hoeveel zon er op je balkon valt, weet je ook welke planten het er goed doen. Houd het zonlicht een dagje in de gaten: hoeveel uren zon heb je op welke plek? Hierop kun je je planten kiezen. Je hebt planten die veel zon nodig hebben, maar ook prachtige schaduwminners.
5 Schaduwminners
Planten voor een plek met 0 tot 2 uur zon
- vingerhoedskruid Digitalis
- schuimbloem Tiarella
- kleinbladige klimop Hedera helix, klimmer
- kleine maagdenpalm Vinca minor
- vingerplant Fatsia japonica
5 Planten voor in de halfschaduw
Planten voor een plek met 2 tot 5 uur zon
- duifkruid Scabiosa
- kardinaalsmuts Euonymus fortunei, wintergroen
- meisjesogen Coreopsis
- duizendblad Achillea millefolium
- druifheide Leucothoe, wintergroen
5 Zonaanbidders
Planten voor een plek met 5 tot 8 uur zon
- zonnehoed Rudbeckia
- lupine Lupinus
- lavendel Lavandula
- kattenkruid Nepeta
- salvia Salvia nemorosa
Gifvrij en sterk
Bijen, vlinders en veel andere insecten leven van nectar en stuifmeel en die kunnen ze alleen uit bloemen halen. Zijn de planten waaraan die bloemen bloeien bij de kweker besproeid met insecticiden, dan gaan de insecten die deze planten bezoeken dood. Koop dus het liefst planten van biologische kweek. Want net als wij houden bijen, hommels en vlinders van puur en onbespoten.
Als je voor biologische planten gaat, ga je niet alleen voor gifvrij, maar ook voor sterkere planten. Biologische planten zijn vaak nog heel klein als je ze koopt, maar ze hebben op de kwekerij de kans gekregen goed te wortelen voordat ze de hoogte in gaan. Op jouw balkon beginnen ze flink te groeien en komen ze tot bloei.
Op Biotuinwijzer.nl en in ons eigen overzicht met duurzame kwekerijen en winkels vind je adressen en websites van biologische en ecologische kwekers door heel Nederland.
Dierenparadijs
Wil je dat bijen, hommels en vlinders je balkon kunnen vinden, zet dan bloeiende planten langs de reling en laat ze zwaaien: hier moet je zijn. Bloemen met open hartjes en kelken zijn favoriet, daarin kunnen de dieren het makkelijkst bij de nectar. En hoe meer bloemen, hoe beter, dus ga voor bossige planten en zet je balkon lekker vol.
Ga je voor vaste planten, geef diertjes dan de kans te overwinteren. Leg herfstblad op de aarde en breek pas in het voorjaar dorre stengels af. Tegen die tijd zijn de diertjes wel uitgevlogen.
Klimwand
Zelfs op het kleinste balkon kun je met klimplanten de hoogte in. Kwestie van een rek knopen van wat bamboestokken en touw, het aan de muur hangen en er vanuit een flinke pot de juiste plant(en) ertegenaan laten klimmen.
- Klimop (kan zowel in de schaduw als in de volle zon en is wintergroen)
- Clematis (voor elk aantal zonuren is een variant)
- Klokwinde (minimaal 5 uur zon, eenjarig)
- Passiebloem (minimaal 5 uur zon en wintergroen)
- Toscaanse jasmijn (minimaal 2 uur zon en wintergroen)
Hoe groter, hoe beter
Planten staan graag in de volle grond. Daar hebben hun wortels alle ruimte om te groeien en kunnen ze diep de aarde in op zoek naar water. In een pot is die wortelruimte beperkt en is een plant van jou afhankelijk als het om water gaat. Ga voor grote potten, kratten of bakken, want daar kan veel potgrond in. En hoe meer potgrond, hoe minder snel deze uitdroogt. Zet de pot ook goed vol planten. Een grote plant in het midden bijvoorbeeld en kleinere eromheen. Hoe beter de potgrond bedekt is met planten, hoe beter deze vocht vasthoudt.
In principe kan elke container, emmer, teil, bak, krat, blik of pot als plantenbehuizing dienstdoen, of die nou van hout, keramiek, porselein, plastic of terracotta is. Belangrijk is wel dat er minimaal één drainagegat in de bodem zit. Er vallen flinke regenbuien en als water niet kan weglopen, verdrinken je balkonplanten.
Tip: Ga je op vakantie? Vraag een buurvrouw om je planten water te geven. Of leg, als je een buitenkraan hebt, een drainagesysteem aan. Een systeem met touwtjes en een karaf water werkt ook. Het merk Blumat heeft dit geperfectioneerd.
Uitzicht
Zet kleine potten met planten op een kruk of tafel. Zo heb je vanuit je woning leuk uitzicht. Met potten kun je ook makkelijk stylen. Zet een mooie bloeier een tijdje vooraan en schuif de plant die is uitgebloeid meer naar achteren. Zo ziet je balkontuin er steeds weer anders uit. Let wel op dat krukjes en bakken geen trapje worden voor kinderen en huisdieren; je wilt niet dat ze over de rand kukelen.
Zaaien in de zon
Tuinieren in potten hoeft niet duur te zijn en je kunt met één pot of bak beginnen. Zet die in de zon, vul ’m met potgrond, strooi er een zakje bloemenzaad over uit en bedek de zaadjes met een heel dun laagje potgrond. Beetje water eroverheen en dan wachten tot de zaadjes kiemen. Cosmea bijvoorbeeld wordt hoog en trekt hommels en bijen. Of zaai inheemse planten, planten van hier voor beestjes van hier. Mooie mengsels vind je op Cruydthoeck.nl
Moestuinieren
Groente kweken op je balkon is heel makkelijk en neemt niet veel ruimte in. Begin bijvoorbeeld eens met:
- Twee bakken aan de reling: een met radijs en een met pluksla
- Een krat van 30 tot 40 cm hoog waarin je een biologische aardappel, wat pootuien en wat tenen knoflook poot
- Twee flinke potten met cherrytomatenplanten
- Wat ook aan de reling kan is een rij kruiden: bieslook, peterselie, basilicum en koriander
- En een theetrio: drie potten met munt, verveine en dropplant
Enthousiast geworden?
Meer ideeën opdoen? Sluit je aan @spreadyourbalconylove op Instagram, opgericht door de auteurs van dit stuk: Suzanne de Boer en Friederike Joppen, om balkontuinieren meer aandacht te geven. Al ruim 1.400 enthousiaste balkontuinders sloten zich aan. Elke maandag is er een balkonscène, waarin iemand vertelt over zijn of haar balkon en tips & tricks deelt, de liefde voor die ene plant of prachtige close-ups van hommels en bijen.
Bijen, vlinders, vogels en zo veel andere belangrijke beestjes hebben steeds minder plekken om te eten te vinden en ruimte om te schuilen en te nestelen. We bouwen te netjes (er is geen houten deur meer met een gaatje, geen lemen muur met een holletje), onze tuinen zijn te aangeharkt of we leggen ze vol tegels.
Suzanne uit Amsterdam, op haar balkon altijd druk met zaden, planten en bloemen in de weer, besloot balkonhovenier te worden om anderen te helpen hun balkon te vergroenen. Voor het eigen plezier van de bewoners, maar vooral om hen bewuster te maken van de natuur, van de seizoenen en van wat zij kunnen doen om iets duurzaams bij te dragen. Lees meer over Suzanne en het boek “Balkon Geluk” (dat ze samen met Friederike schreef) op hetBloembalkon.nl
Friederike Joppen is eigenaar van balkonwinkel De Balkonie in Amsterdam. Zij geeft in haar winkel plantadvies, en verkoopt (biologische) balkonplanten, potten, zaden en meubilair voor kleine en grotere balkons, ook via DeBalkonie.nl
De Bloeiende Balkon Prijs
Vorig jaar organiseerde @spreadyourbalconylove De Bloeiende Balkon Prijs. Uit de inzendingen bleek hoe ongelooflijk veel er mogelijk is op balkons, zowel aan de drukke straatkant als achter, binnen rustige woonblokken. Dit jaar is De Bloeiende Balkon Prijs geadopteerd door het Nederlands Instituut voor Biologie, die ook de potentie van balkons voor meer biodiversiteit ziet. Doe mee! Deelnemen kan in de categorie bijenbalkon en moesbalkon tot 10 juni a.s.
Lees meer over de Bloeiende Balkon Prijs
Tekst & fotografie door Suzanne de Boer en Friederike Joppen