Alles over Haagplanten en Hagen

Hagen zijn onmisbaar in de tuin. Natuurlijk zijn ze ideaal als afscheiding tussen jouw tuin en die van de buren, of de stoep. Maar met haagplanten kan je ook structuur aanbrengen en verschillende tuinkamers realiseren, zodat er duidelijk verschillende delen ontstaan voor verschillende functies binnen je tuin. Hagen bieden nestgelegenheid en schuilplaatsen voor vogels, dieren en insecten en zijn perfect om een mooie groene tuin mee te realiseren.

Wat is een haagplant?

Haagplanten zijn planten die gebruikt worden voor het maken van een aaneengesloten rij planten, vaak of een afscheiding tussen tuinen, of in een border of ruimte binnen de tuin. Vaak worden hagen gebruikt om te zorgen voor privacy en geplaatst op de grens van het perceel. Heel veel struiken kunnen worden gebruikt als haagplant. Het meest gebruikt zijn Beukenhaag, Haagbeuk, Taxus, Laurierkers, Buxus, Liguster, klimop en coniferen.

Heg of Haag?

Hoewel de Heg en Haag vaak door elkaar worden gebruikt, is een haag officieel de juiste benaming voor een dichte rij struiken die minimaal eenmaal per jaar geschoren (gesnoeid) worden om in een bepaalde vorm of afmeting te houden. Een heg mag wat vrijer uitgroeien en wordt minder vaak gesnoeid. In de praktijk wordt echter bijna altijd hetzelfde bedoeld.

Struiken of bomen?

Heel veel haagplanten zijn eigenlijk bomen. Door ze zo dicht op elkaar te planten ontstaat echter een mooie dichte afscheiding en door meermaals per jaar te snoeien, blijft de afmeting beperkt. Hieruit kan je al een beetje afleiden dat ze wel extra verzorging nodig hebben. Geef ruim (en vaak) water na aanplant en het eerste groeiseizoen. Geef ook jaarlijks voeding, zodat de haag optimaal kan groeien.

Hagen in de tuin of border

Hagen en heggen worden vaak gebruikt als afscheiding tussen tuinen, of op de erfgrens naar de openbare ruimte. Een haag geeft veel privacy en beschutting tegen de wind. Haagplanten kunnen ook binnen de tuin gebruikt worden om structuur en vorm te geven, of om verschillende “ruimten” binnen de tuin (optisch) van elkaar te scheiden. Een haag vormt tevens een prachtige groene achtergrond voor al je borderplanten. Hoewel de formele haag het bekendst is, zien we (gelukkig) dat informele en natuurlijke hagen steeds populairder worden. Dieren, vogels en insecten maken hier dankbaar gebruik van.

Wil jij ook Haagplanten kopen voor in je tuin? In dit artikel gaan we in op de verschillende soorten haagplanten, groenblijvende en bladverliezende hagen, formele hagen en informele heggen, standplaats, verzorging en snoeien van hagen en we geven een overzicht van bekende haagplanten die geschikt zijn voor een zonnige plek in de tuin of juist schaduw en voor kleigrond, zandgrond of zure grond.

Groenblijvende haag vs Bladverliezende haag

Er zijn haagplanten die in de winter het blad verliezen en er zijn groenblijvende hagen die het hele jaar het blad houden (ook in de winter).

Groenblijvende hagen

Groenblijvende hagen zijn ideaal om vorm en structuur aan te brengen in de tuin of border. Met wintergroene haagplanten geniet je het hele jaar van mooie groene struiken in de tuin. Ook veel coniferen zijn mooie groenblijvende haagplanten.

Bekende groenblijvende haagplanten zijn:

  • Bamboe (Phyllostachys)
  • Beuk (Fagus sylvatica)
  • Buxus en Buxusvervangers
  • Cipres (Chamaecyparis)
  • Glansmispel (Photinia)
  • Groenblijvende sneeuwbal (Viburnum tinus)
  • Hulst (Ilex aquifolium)
  • Italiaanse cipres (Cupressus sempervirens)
  • Japanse hulst (Ilex crenata)
  • Klimop (Hedera)
  • Laurierkers (Prunus laurocerasus)
  • Lavendel (Lavandula)
  • Liguster (Ligustrum)
  • Mahoniestruik (Mahonia)
  • Niet-woekerende bamboe (Fargesia)
  • Olijfwilg (Elaeagnus ebbingei)
  • Portugese laurier (Prunus lusitanica)
  • Rode beuk (Fagus sylvatica ‘Atropunicea’)
  • Rododendron (Rhododendron)
  • Rozemarijn (Rosmarinus)
  • Skimmia
  • Snelgroeiende haagconifeer (Leylandii)
  • Steeneik (Quercus ilex)
  • Struikkamperfoelie (Lonicera nitida)
  • Taxus (venijnboom)
  • Toscaanse jasmijn of sterjasmijn (Trachelospermum jasminoides)
  • Thuja (levensboom)
  • Vuurdoorn (Pyracantha)

Bladverliezende hagen

Hoewel bladverliezende hagen kaal worden in de winter, betekent dit niet dat ze saai zijn. Juist niet! Veel bladverliezende soorten zijn in meerdere seizoenen mooi of bijzonder. Sommige haagplanten hebben een mooie bloesem in het voorjaar, frisgroen blad of blad met een afwijkende kleur bij het uitlopen. Ook kunnen ze vruchten of bessen krijgen (maar meestal niet als er vaak gesnoeid wordt). Enkele soorten krijgen een mooie herfstkleur in het najaar en een fraai silhouet in de winter, of zelfs een gekleurde stam, bast of takken. Met deze haagplanten verandert je tuin met de seizoenen mee.

Bekende bladverliezende haagplanten zijn:

  • Chinees klokje (Forsythia)
  • Ganzerik (Potentilla)
  • Gelderse roos (Viburnum opulus)
  • Haagbeuk (Carpinus betulus)
  • Hortensia (Hydrangea)
  • Kornoelje (Cornus alba)
  • Krentenboompje (Amelanchier)
  • Meidoorn (Crataegus monogyna)
  • Liguster (Ligustrum)
  • Rimpelroos (Rosa rugosa)
  • Rode kornoelje (Cornus sanguinea)
  • Rode ribes (Ribes sanguineum)
  • Sleedoorn (Prunus spinosa)
  • Veldesdoorn (Acer campestre)
  • Vlier (Sambucus nigra)
  • Wilde kardinaalsmuts (Euonymus europaeus)
  • Zuurbes (Berberis thunbergii)

Lage haag

Lage hagen zijn perfect om een border te voorzien van een mooie borderrand, of om structuur aan de tuin te geven, zonder dat er hoge obstakels ontstaan. Dit kan in een formele tuin, maar ook in een minder formele tuin kunnen lage hagen worden toegepast. De bekendste lage haag is misschien wel de Buxushaag. Toch zijn er meer haagplanten geschikt voor lage hagen. Veel van deze planten zijn ook ideaal als Buxusvervanger (mocht Buxus het niet overleven in jouw tuin).

Veelgebruikte lage hagen zijn:

  • Buxus (Buxus sempervirens)
  • Ganzerik (Potentilla)
  • Groenblijvende sneeuwbal (Viburnum tinus)
  • Japanse hulst (Ilex crenata)
  • Lavendel (Lavandula)
  • Liguster (Ligustrum)
  • Olijfwilg (Elaeagnus ebbingei)
  • Portugese laurier (Prunus lusitanica)
  • Rozemarijn (Rosmarinus)
  • Skimmia
  • Struikkamperfoelie (Lonicera nitida)
  • Taxus (venijnboom)

Hoge haag

Heb je echt een hogere of hoge haag nodig? Ook dan is er nog best veel keus voor een mooie groene wand.

Bekende hoge haagplanten:

  • Bamboe (Phyllostachys)
  • Beuk (Fagus sylvatica)
  • Cipres (Chamaecyparis)
  • Haagbeuk (Carpinus betulus)
  • Hulst (Ilex aquifolium)
  • Italiaanse cipres (Cupressus sempervirens)
  • Klimop (Hedera)
  • Laurierkers (Prunus laurocerasus)
  • Meidoorn (Crataegus monogyna)
  • Niet-woekerende bamboe (Fargesia)
  • Rode beuk (Fagus sylvatica ‘Atropunicea’)
  • Sleedoorn (Prunus spinosa)
  • Snelgroeiende haagconifeer (Leylandii)
  • Steeneik (Quercus ilex)
  • Taxus (venijnboom)
  • Thuja (levensboom)
  • Veldesdoorn (Acer campestre)

Smalle haag

In een kleine tuin kan een haag soms meer ruimte innemen dan je zou willen (al krijg je hier ook veel voor terug). Niet voor niets zijn smalle hagen dan ook enorm populair. Van haagplanten die van nature smal groeien, tot leivormen en klimplanten geleid op een rek. Ook de populaire kant en klaarhagen zijn voornamelijk smalle hagen.

Goede planten voor een smalle haag

  • Buxus en Buxusvervangers
  • Groenblijvende sneeuwbal (Viburnum tinus)
  • Italiaanse cipres (Cupressus sempervirens)
  • Japanse hulst (Ilex crenata)
  • Klimop (Hedera)
  • Laurierkers (Prunus laurocerasus ‘Caucasica’)
  • Liguster (Ligustrum)
  • Niet-woekerende bamboe (Fargesia)
  • Olijfwilg (Elaeagnus ebbingei)
  • Passiebloem (Passiflora)
  • Portugese laurier (Prunus lusitanica)
  • Struikkamperfoelie (Lonicera nitida)
  • Taxus (venijnboom)
  • Toscaanse jasmijn of sterjasmijn (Trachelospermum jasminoides)
  • Vuurdoorn (Pyracantha)
  • Wintergroene clematis (Clematis armandii)

Zie ook: Welke klimplanten zijn geschikt voor een smalle haag?, Welke Laurier blijft smal? en Welke Bamboe blijft smal?

Bloeiende haag

Mooie planten voor een bloeiende haag zijn:

  • Abelia (Abelia grandiflora)
  • Camelia (Camellia)
  • Chinees klokje (Forsythia)
  • Choisya (Choisya ternata)
  • Ganzerik (Potentilla)
  • Gelderse roos (Viburnum opulus)
  • Glansmispel (Photinia)
  • Groenblijvende sneeuwbal (Viburnum tinus)
  • Hertshooi (Hypericum)
  • Hibiscus (Hibiscus syriacus)
  • Hortensia (Hydrangea)
  • Krentenboompje (Amelanchier)
  • Lavendel (Lavandula)
  • Mahoniastruik (Mahonia)
  • Meidoorn (Crataegus monogyna)
  • Oleander (Nerium oleander)
  • Rododendron (Rhododendron)
  • Sleedoorn (Prunus spinosa)
  • Vlinderstruik (Buddleja davidii)
  • Vuurdoorn (Pyracantha)
  • Winterharde Fuchsia (Fuchsia magellanica)

Gemengde haag

Haagplanten worden vaak per soort aangeplant. Toch kan juist een heel mooi beeld ontstaan door verschillende haagplanten met elkaar te combineren. Dit is vaak ook nog veel waardevoller voor dieren, vogels en insecten!

Enkele mooie combinaties voor een gemengde haag:

Bloeiende haag (gemengd)

Een bloeiende haag kan bestaan uit verschillende bloeiende planten. Bijvoorbeeld specifiek voor vlinders, bijen of insecten. Denk aan een haag bestaande uit sering, ribes en vlinderstruik. Het hoofddoel kan ook sierwaarde zijn. Bekende voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld een haag van hortensia’s of pluimhortensia’s. Een haag van verschillende vlinderstruiken trekt veel vlinders EN heeft veel sierwaarde.

Fruithaag

Fruithagen zijn ook een aanwinst voor je tuin. Hiermee geniet je van een haag met bloesem en later in het seizoen pluk je er letterlijk de vruchten van. Ook vogels en dieren zijn gek op fruithagen. Kies voor dwergvarianten, zodat de benodigde ruimte beperkt is. Mini fruitboompjes of laagstam varianten zijn heel geschikt, maar ook klimfruit en bessen.

Ondoordringbare haag

Wil je jouw perceel graag echt afsluiten en voorkomen dat iemand zomaar je tuin binnen kan komen? Maak dan een ondoordringbare haag. Denk aan planten als meidoorn, sleedoorn, rimpelroos, hondsroos, vuurdoorn, hulst, braam en framboos.

Vogelvriendelijke haag

Wil je een haag realiseren voor vogels? Dan is een combinatie van fruit, planten met bessen en voldoende schuilmogelijkheid belangrijk. Voor dit laatste zijn planten met doorns heel geschikt (zoals meidoorn, sleedoorn en vuurdoorn). Eventueel kan je er nog klimfruit doorheen laten groeien, zoals frambozen en bramen. Een wat bredere haag heeft de voorkeur, omdat deze meer schuil- en nestgelegenheid biedt.

Zeeuwse haag

Een Zeeuwse haag bestaat uit een hele verzameling mooie haagplanten. Helaas worden Zeeuwse hagen tegenwoordig niet veel meer aangeplant. Toch zijn juist deze hagen ideaal voor dieren, vogels en insecten. Ook houden ze mensen en bijvoorbeeld katten uit je tuin (ze werden vroeger niet voor niets gebruikt als veekering). In een Zeeuwse haag mag meidoorn niet ontbreken. Ook hondsroos en sleedoorn horen in deze haag. Verder kan een Zeeuwse haag per locatie wat verschillen (mede afhankelijk van de grondsoort). Andere haagplanten die vaak worden gebruikt zijn es, gelderse roos, haagbeuk, iep, liguster, veldesdoorn en vlier. Soms wordt hulst nog toegevoegd.

Standplaats, Verzorging en Snoeien van Hagen

Om optimaal te kunnen genieten van een gezonde haag en goede groei, is het belangrijk om elke plant op de juiste plek te planten. Weet wat voor grond je hebt in je tuin en welke plekken veel, of juist weinig zon krijgen.

Kijk bij het bepalen van de juiste plek in je tuin eerst goed naar de omstandigheden, planteigenschappen en wensen van de plant met betrekking tot de standplaats. Verdiep je eerst in de planten en kies dan alleen die planten die geschikt zijn voor jouw tuin. Gelukkig komt dit bij veel haagplanten minder precies dan voor veel andere planten geldt. Haagplanten zijn hele sterke en veerkrachtige planten!

Hoeveel zon?

Er wordt onderscheid gemaakt in Volle zon (meer dan 5-6 uur direct zonlicht), Halfzon ofwel Halfschaduw (maximaal 4 uur zon), Schaduw (minder dan 4 uur zon) en Diepe schaduw (vrijwel geen zon).

Open of beschutte standplaats?

Sommige planten verlangen een beschutte standplaats, uit de wind, of in elk geval beschut voor de koude oostenwind in de winter. Dit zijn vaak planten die niet winterhard of minder winterhard zijn in ons klimaat. Vaak wensen deze planten ook goed doorlatende grond, zodat ze in de winter niet te nat staan. Hou er ook rekening mee dat de gemiddelde afscheiding tussen tuinen vaak niet heel beschut is. Minder geschikt dus voor niet goed winterharde klimplanten en haagplanten.

Welke grondsoort?

Ook de grond is van belang voor het goed groeien van je planten. Sommige planten zijn weinig kritisch als het aankomt op de grondsoort, maar veel planten hebben wel een specifieke grondsoort nodig. In ons land komen de volgende grondsoorten het meeste voor: Kleigrond, zandgrond en veengrond (zure grond).

Meer over grond en grondsoorten lees je in ons artikel “Bodem – Grondsoort, zuurgraad en drainage

Water en Bemesting voor haagplanten

Voor de verzorging van haagplanten is het belangrijk om het eerste groeiseizoen wekelijks ruim water te geven (vaker bij droogte, dagelijks in pot). In het voorjaar kan je planten bemesten (bijv. koemestkorrels of siertuin bemesting). Geef niet meer dan de aanbevolen hoeveelheid.

Lees meer over water geven (hoeveel en hoe vaak), of over planten bemesten (wanneer en hoe).

Haag snoeien (of scheren)

Om een haag in vorm te houden en niet te groot te laten worden, is het belangrijk om elk jaar te snoeien. Door te snoeien vertakt de plant opnieuw en zal de haag steeds dichter worden. Geef na het snoeien ruim water en in het voorjaar bemesting. Overigens noem je het eigenlijk niet het snoeien van de haag, maar een haag scheren.

Haag snoeien in september

Hoe vaak moet je een haag snoeien?

Afhankelijk van het soort haag, kan eenmaal per jaar snoeien voldoende zijn of tweemaal per jaar of zelfs driemaal of nog vaker. Het maakt daarbij ook verschil of het gaat om een formele haag of informele of natuurlijke haag. Hagen waarbij eenmaal per jaar snoeien voldoende is, zijn bijvoorbeeld Taxus en Ilex crenata. De meeste haagsoorten snoei je tweemaal per jaar. Haagplanten die je vaker dient te snoeien zijn bijvoorbeeld Leylandii, Thuja en Hedera.

Wanneer haag snoeien?

Eind voorjaar snoei je de haag voor het eerst. Bijvoorbeeld tussen mei en eind juni. Hou er rekening mee dat je, als je te vroeg snoeit, vogelnesten kunt verstoren. Dat is natuurlijk niet de bedoeling! Snoei bij voorkeur voor de langste dag.

De tweede snoeibeurt doe je na de zomer, zo rond september. Door de haag te snoeien in september gaat deze mooi strak de winter in en kan nieuwe groei nog voldoende afharden voor de vorst. Rond deze tijd van het jaar zal er niet heel veel nieuwe groei meer ontstaan.

Bij snelgroeiende haagplanten zoals Leylandii en Thuja kan vaker snoeien nodig zijn.

Hoe snoei je een haag (en waarmee?)

Een haag snoei je van boven naar beneden en de haag dient onderaan iets breder te blijven dan bovenaan. Zo krijgt de haag doorgaans over het hele oppervlak voldoende licht. Let op dat je bij coniferen niet te diep snoeit: nooit tot op het kale hout! je conifeer zal dan namelijk niet teruggroeien en de bruine/ kale plekken zullen altijd zichtbaar blijven. Taxus vormt hierop een uitzondering, deze loopt zelfs vanaf de kale stam weer uit (al duurt dit wel een tijdje).

De meeste haagplanten kan je prima snoeien met zowel handgereedschap als een elektrische snoeischaar. Bij haagplanten met dikkere takken, kan het nodig zijn om toch (deels) handmatig te snoeien, om beschadiging van het gereedschap te voorkomen. Een takkenschaar of snoeischaar kan dan een goed idee zijn. Laurierkers bijvoorbeeld krijgt vrij snel dikke en stugge takken.

Haagplanten met groot blad (laurierkers, glansmispel) kan je het beste nog even nalopen met een snoeischaar. Half afgeknipt blad wordt namelijk bruin, maar blijft wel nog lang aan de plant hangen. Door halve bladeren nog met de hand af te snoeien, krijg je meteen een mooi resultaat.

Hier leggen we vaak een zeiltje onder de haag, zodat het makkelijker is om al het afgesnoeide blad nadien te verwijderen uit je border. Blad dat snel vergaat zou je zelfs kunnen laten liggen.

Bekijk al onze tips voor snoeien

Zon of Schaduw?

De klassieke haagplanten kunnen vaak zowel in de zon als in de schaduw. Omdat er vaak geen bloei nodig is (of zelfs helemaal niet gewenst is), is ook schaduw voor veel echte haagplanten prima. De groeisnelheid van sommige soorten ligt dan vaak wel wat lager.

Ook het soort grond is voor veel echte haagplanten wat minder van belang, al zijn er wel uitzonderingen.

Hagen voor Kleigrond

Aanplanten en verplanten is soms best zwaar op kleigrond. Toch is klei een goede voedingsbasis voor veel planten. Er zijn veel struiken die gedijen op kleigrond. Hoewel sommige struiken moeite kunnen hebben met de klei die lang nat blijft in de winter.

Zie ons artikel “91 Planten voor Kleigrond (die niet te groot worden)

Hagen voor Zandgrond

Hoewel aanplanten makkelijk gaat op zandgrond, is voor veel planten grondverbetering nodig, om te zorgen voor voldoende voeding en om het vocht langer vast te houden. Toch zijn er zeker ook planten die goed groeien op zandgrond. Haagplanten op zandgrond hebben wel sneller extra voeding nodig.

Lees ook het artikel “Tips voor een tuin op droge zandgrond

Hagen voor Zure grond

Zure grond zoals veengrond, of een plek in het bos is niet voor alle planten geschikt. Maar er zijn hele mooie en bijzondere haagplanten die juist beter groeien en bloeien op zure grond.

Zie ook ons artikel “7 Heesters voor zure grond

Een haag planten

Wanneer een haag planten?

Haagplanten uit pot (potgekweekt) kan je het hele jaar aanplanten, behalve als het (overdag) vriest. Haagplanten uit volle grond (met kluit of blote wortels) kan je alleen tussen oktober en april planten. De beste tijd voor het aanplanten van haagplanten is het voorjaar, evenals het najaar.

Hoeveel planten per meter?

Een van de meest gestelde vragen over hagen is hoeveel planten je per meter moet aanplanten. Hier een indicatie voor soorten die veel worden aangeplant:

Hoeveel haagplanten per meter?

Hoe plant je een haag?

  1. Plaats de haagplanten voor het planten in een emmer water en laat dit enkele uren zo staan (vooral belangrijk bij wortelgoed).
  2. Graaf een sleuf van 30-40cm diep. Bij grotere maten kan een dieper plantgat nodig zijn.
  3. Verbeter de grond met compost, bladaarde of goede aanplantgrond (meng dit met de al aanwezige grond).
  4. Zet de haagplanten in de sleuf, zodat een mooie evenwichtige haag ontstaat (even diep als ze op de kwekerij stonden, te zien aan de verkleuring of bovenkant pot). Door een lijntje te spannen is het makkelijker om een rechte lijn te maken.
  5. Voor een brede en dichte haag kunnen twee rijen planten in verband geplant worden (dubbele rij).
  6. Verwijder bij een gaaskluit deze pas na het plaatsen, of snij alleen de bovenkant er af. De wortels van haagplanten met kale wortels (wortelgoed) dienen wat gespreid te worden (hou ze ook goed vochtig).
  7. Controleer of de diepte nog juist is en vul de grond weer aan. Vervolgens stevig aandrukken.
  8. Geef daarna ruim water, en herhaal dit het eerste groei jaar wekelijks en extra in droge perioden.
  9. Na het aanplanten kan je de haagplanten meteen met 1/3e terugsnoeien om meer (en lagere) vertakkingen te stimuleren, voor een mooie volle haag.
  10. Zorg dat rondom de haag geen beplanting staat of onkruid opkomt. Strooi bijvoorbeeld een laag mulch. 

Tip: Kleinere planten slaan vaak beter aan dan grote maten. Hoe groter de plant, hoe meer extra verzorging nodig is om ze goed aan te laten slaan. Bij planten uit pot (met name in kleinere maten) is doorgaans sprake van een heel laag uitvalpercentage. Bij planten uit volle grond kan dit zo’n 10-20% zijn, naargelang de omstandigheden.

Wat is jouw favoriete haagplant in de tuin?

* Dit bericht bevat een gesponsorde link

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Bekijk ook:

Help bijen in de winter

Maak je kleine tuin of balkon winterklaar voor bijen – Tips van de Bijenstichting

Bijen zijn onmisbaar voor de natuur. Ze zijn belangrijke bestuivers voor veel planten en gewassen. Zonder bijen zou de biodiversiteit en voedselproductie drastisch afnemen. Ook met een kleine tuin kan je verschil maken voor de bij! In samenwerking met de Bijenstichting geven we tips voor het bijvriendelijk maken van je kleine tuin of balkon.

Lees verder

Tips om langer te kunnen blijven genieten van je tuin

Rond je pensioen heb je vaak meer tijd om in de tuin te werken of in de tuin te ontspannen. Maar helaas lukt dat niet altijd, terwijl je dat misschien wel graag zou willen… Wij geven je graag onze tips voor een levensloopbestendige tuin.

Lees verder
Smalle border beplanten + beplantingsplan

Een smalle border beplanten (met voorbeeldplan)

Heb jij een een smalle border waar je je geen raad mee weet? Met deze beplantingstips en dit voorbeeldplan kan je gelijk aan de slag!

Lees verder