Complete gids voor een nieuwe tuin: van Aanleg en Inrichting tot Beplanting en Onderhoud

Ga je binnenkort verhuizen of wordt jouw nieuwbouwhuis gebouwd? Of ben je al ingetrokken in je nieuwe woning? Dan ben je vast al volop bezig met het maken van plannen voor je nieuwe huis en de inrichting. Maar ben je ook al bezig met nieuwe tuinplannen? Wat ons betreft is het maken van nieuwe tuinplannen het allerleukste van een verhuizing! Natuurlijk kan je ook alleen je tuin (of een deel ervan) op de schop geven met een mooie tuin make-over. Je spreekt dan van een tuinrenovatie.

Laten we beginnen bij het begin…

Voordat je aan de slag gaat in je nieuwe tuin, is het belangrijk om dit goed voor te bereiden.

1. Voorbereiding: de planningsfase

Leer je nieuwe tuin goed kennen en kijk daarbij naar de ligging ten opzichte van de zon (waar komt wanneer schaduw?), de samenstelling van de grond (heb je zware kleigrond, arme zandrond, dichtgeslagen nieuwbouwgrond of puingrond, of mooie fijne bosgrond?) en is je tuin of delen ervan erg open, of juist meer beschut? Kijk ook wat er al is, als het om een bestaande tuin gaat. Realiseer je goed dat het vele (tientallen) jaren duurt, voordat je weer een volwassen boom in de tuin hebt, of hoeveel budget op kan gaan aan het vervangen van een eigenlijk nog goede schuur.

Bedenk hoe je de tuin wilt gaan gebruiken en houdt hierbij rekening met de verschillende wensen van alle leden van het gezin. Maak een prioriteitenlijst en geef aan wat er absoluut in de tuin moet komen. Een kleine tuin kent nu eenmaal z’n beperkingen hierin. Wees ook eerlijk in hoeveel tijd je maximaal kwijt wilt (of kunt) aan tuinonderhoud. Is dit beperkt? Kies dan in elk geval niet voor tijdrovende elementen als een strakke haag, vormsnoei, een groentuin of fruittuin, etc.

Lees ook ons blog: Tuinontwerp – Inventariseer eerst al je tuinwensen!

2. Het Tuinontwerp

Zelf eenvoudig je nieuwe tuin ontwerpen

Een tuinontwerp maken klinkt ingewikkelder dan het is. In de meeste gevallen volstaat een relatief eenvoudige basis. Zeker als het je eerste tuin is. Probeer in elk geval niet teveel verschillende wensen en eisen te verwerken in het ontwerp en geef delen en elementen in je tuin zo mogelijk een dubbele functie. Denk aan een verhoogde border die ook dienst doet als extra zitplek op een feestje, een vaste bank met ingebouwde opbergruimte, of een pergola met schommel of hangstoel er aan.

Het maken van een vlekkenplan is een goede manier om zelf een tuinontwerp te maken. Teken de vorm van je tuin (meestal een rechthoek of vierkant) en omcirkel de delen waar je graag wilt zitten, eten, spelen of ontspannen. Denk hierbij aan de hoeveelheid zon of schaduw en de nabijheid bij bijvoorbeeld huis en schuur. Het maakt niet uit dat deze cirkels (of vlekken) nog niet op schaal zijn. Verbind vervolgens de losse vlekken met elkaar met een breed pad. Zorg ook voor een breed pad van de achterdeur naar de schuur of poort. Nu heb je al de basis van je tuinontwerp.

Het vlekkenplan werk je vervolgens uit tot een tuinplan op maat. Zorg ervoor dat je alles op schaal intekent. Gebruik hiervoor ruitjespapier en een potlood (of gebruik een goed tuinontwerpprogramma, zoals SketchUp). Eventuele wijzigingen of fouten kan je zo eenvoudig herstellen.

Wil je meer weten over het maken van een goed tuinontwerp?

Lees ons blog: Tuinontwerp – Vormen, Paden en Zichtlijnen

Je tuin laten ontwerpen

Wil je toch een stap verder gaan en meteen voor een goed en doordacht of complex tuinontwerp kiezen? Wil je echt elk beetje ruimte van je tuin optimaal benutten? Of zou je heel graag een mooie designtuin of showtuin willen? Dan kies je voor een goede en betrouwbare tuinontwerper.

Nodig een aantal verschillende tuinontwerpers uit, zodat je kunt kijken of hun ideeën je aanspreken en kijk goed of je een klik voelt met een van de tuinontwerpers. Hij of zij zal jou namelijk beter moeten leren kennen en begrijpen, om jouw droomtuin te ontwerpen, die ook nog eens aan (al) je tuinwensen voldoet. Zorg dus ook voor een goede voorbereiding als je met de tuinontwerper in gesprek gaat.

3. Tuinaanleg

Tuinaanleg: Zelf doen, of door een hovenier?

Het aanleggen van een nieuwe tuin, of het renoveren van een bestaande tuin is meestal erg complex. Denk aan grondverbetering (soms op grote schaal), het goed leggen van de bestrating, het zorgen voor een goede afwatering en/ of afvoer, maar vaak ook de constructie van een schuur, berging, tuinhuis, overkapping, serre, veranda, tuinkamer of pergola. Maar ook het aanleggen van een goede border, het aanplanten, snoeien of kappen van een grote of al oudere boom en het leiden van een klimplant of leivorm of leiboom vraagt om deskundigheid en ervaring.

Wil je zelf zoveel mogelijk doen, bijvoorbeeld om kosten te besparen, of omdat je dit nu eenmaal zelf ook leuk vind om te doen? Bedenk dan goed wat je zelf kan doen en stem dit af met de hovenier. Je zou bijvoorbeeld het leggen van de terrastegels en het bouwen van een schuur met overkapping door een hovenier kunnen laten doen en zelf zorgen voor zaken als het afvoeren van groen en het afvoeren van oude tegels en bestrating, het huren van een afvalcontainer, de beplanting, inrichting en aankleding.

Ga je aan de slag met een hovenier? Bekijk dan reviews van eerdere klanten of kijk of het gaat om een hovenier met een kwaliteitskeurmerk, zoals Tuinkeur. Zo weet je zeker dat je de juiste hovenier kiest en dat er sprake is van garantie bij eventuele problemen.

Grond voorbereiden en bodem verbeteren

Voordat je echt aan de slag kan met je tuin, is het belangrijk om de grond goed voor te bereiden en waar nodig de bodem te verbeteren. Bekijk of er al geschikte tuingrond aanwezig is en wat voor grondsoort je hebt (bijvoorbeeld klei of zand). Klei is voedzaam, maar erg zwaar om te bewerken en in de winter blijft er vaak (veel) water staan. Zandgrond is juist licht en voedingsarm, maar laat heel goed water door. In de zomer is zandgrond vaak snel erg droog.

Voor het terras en de paden heb je een dikke laag zand nodig. Dit geeft een stabiel bed voor tegels, klinkers en stenen. Voor borders is meestal juist voedzame of goede tuingrond nodig. Afhankelijk van de planten die je zou willen, kan het verstandig zijn om de grond te verbeteren. Bijvoorbeeld door extra voedingsrijke grond toe te voegen, zoals bemeste tuinaarde (ideaal voor het ophogen van borders), of goede aanplantgrond voor het direct aanplanten. De doorlatendheid van de grond kan je verbeteren met zand of grind. Zo heb je minder last van natte grond.

Bedenk dat het vaak moeilijk is om de grond nog te verbeteren, als je eenmaal bent begonnen met je nieuwe tuin. Investeer daarom liever in een goede start en verbeter of verrijk je grond. Bijvoorbeeld met de vele grondproducten van struiz (grond thuisbezorgd in big bags of losgestort).

Tegels leggen en bestrating

Veel tuinliefhebbers kijken er niet naar uit om de terrastegels te leggen en de tuin te bestraten. Toch hebben verreweg de meeste tuinen in ons land een tegel terras, tegelpad, of bestaan ze zelfs voor een groot deel uit betonkllinkers, trommelstenen, grote terrastegels of keramiektegels. Hoe groter en zwaarder de tegels, hoe moeilijker ze zelf of alleen te plaatsen zijn. Een mooi klusje om uit te besteden aan de hovenier of stratenmaker dus.

Tuinafscheiding

Vaak is er al een bestaande tuinafscheiding aanwezig, zoals een schutting, muur of haag. Maar is deze tuinafscheiding nog in goede staat? Zo niet, dan kan het een overweging zijn om een nieuwe afscheiding te (laten) plaatsen. Een haag is mooi, maar neemt vaak wel veel ruimte in en heeft jaarlijks onderhoud nodig. De meest gekozen tuinafscheiding in ons land is een schutting. Schuttingen zijn er tegenwoordig in vele materialen, kleuren en maten. Van een eenvoudige houten schutting, tot de populaire hout-betonschutting, of zelfs een schutting van gevlochten wilgentenen. Ook bamboe schuttingen zie je steeds vaker en zijn zeker de moeite waard. Bijvoorbeeld een schutting van Eviro Bamboe. Een schutting kan je zelf plaatsen, maar het is natuurlijk ook mogelijk om deze te laten plaatsen door een professional. Dat scheelt je een hoop (zwaar) werk!

Constructies in de tuin

Meestal wordt er bij de aanleg van een nieuwe tuin ook meteen gekozen voor het opleveren van een schuur, tuinhuis, tuinkamer, veranda, serre, overkapping of pergola. Doorgaans wordt hiervoor gebruik gemaakt van hout of kunststof, maar er is heel veel mogelijk. Vergeet ook niet te denken aan de schutting en poort, mocht deze nog niet aanwezig zijn, of toe zijn aan vervanging. In de meeste gevallen is het zinvol om dit soort constructies te laten maken, door de hovenier, of een deskundige bouwvakker. Vaak heeft de aanbieder van de constructie ook een mogelijkheid om deze voor je te plaatsen in je tuin.

Tuinrenovatie

Ook bij een bestaande tuin, kan je er zowel voor kiezen om zelf aan de slag te gaan, of hiervoor een hovenier in te huren. De meeste hoveniers zijn beschikbaar voor zowel het aanleggen van een nieuwe tuin, als voor een tuinrenovatie.

Ook het renoveren en/ of verven van een bestaande schuur, schutting of muur geeft je tuin al snel een hele andere en nieuwe uitstraling. Bijvoorbeeld met de verf van Moose Färg.

4. Tuininrichting

Als je nieuwe tuin is opgeleverd is het natuurlijk tijd voor de inrichting. Het inrichten van de tuin geeft je pas echt de kans om jouw stempel te drukken op je tuin. Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt het toevoegen aan je tuin. Van een tuintafel met tuinstoelen, tot een loungeset of bar. Van solarlamp tot compleet verlichtingssysteem en van waterschaal tot vijver. Zelfs een hottub of sauna is mogelijk in de tuin! Tenminste, als je genoeg ruimte hebt!

• Tuinmeubels

• Loungesets

• Parasols en Schaduwdoeken

• Zonwering

• Tuinverlichting

• Potten en bakken

• Tuindecoratie

• Vijver

• Houtconstructies

• Wellness en Spa

• Speelgoed en speeltoestellen

5. Beplanting voor je nieuwe tuin

Eindelijk is het tijd voor de beplanting! Naast de tuininrichting, zijn het de tuinplanten die zorgen voor de sfeer en uitstraling van je tuin! Stel je jouw tuin maar eens voor, vol met vaste planten met siergrassen, of met strak gesnoeide groenblijvende struiken en bolvormen, of juist met weelderige en exotische planten met de mooiste bladvormen… Met de beplanting beken je kleur en kies je voor de uitstraling en sfeer die jij wenst.

Soorten planten

Er zijn verschillende soorten planten, elk met hun eigen wensen en eisen. Planten worden doorgaans onderverdeeld in Vaste planten, Siergrassen, Struiken en Bomen, Haagplanten, Bloembollen, Eenjarigen en Meerjarigen, Vijverplanten, Exotische planten, Fruitbomen en Kleinfruit.

Haagplanten

Een haag is eigenlijk onmisbaar in elke tuin. Hagen geven een mooie groene afscheiding en veel privacy. Ook geeft een haag beschutting, voedsel en nestgelegenheid voor vogels, insecten en dieren. Meestal wordt gekozen voor een groenblijvende haag, zodat deze het hele jaar privacy geeft. Waar hagen vroeger vaak erg breed waren, zie je tegenwoordig steeds vaker minder brede hagen, smalle hagen of hele smalle kant en klaarhagen op een rek. Enkele bekende en populaire haagplanten zijn Taxus, laurierkers (Prunus laurocerasus), beukenhaag (Fagus sylvatica) en Coniferenhagen, zoals schijncipres (Chamaecyparis) en Thuja Brabant.

Bloembollen en knollen

Bloembollen zijn een geweldige toevoeging aan elke tuin! Het is een goede manier om al vroeg in het jaar te genieten van bloei en kleur in de tuin. Bekende bloembollen zijn natuurlijk sneeuwklokjes, narcissen, hyacinten, tulpen en sieruien. Dit zijn allemaal voorjaarsbloeiende bloembollen. Deze bloembollen plant je tussen september en eind december.

Er zijn ook zomerbloeiende bloembollen. Hiermee heb je ook in de zomer volop kleur en mooie (en vaak opvallende) bloemen in je tuin. Bekende zomerbloeiers zijn dahlia’s, canna’s gladiolen, freesia’s en Crocosmia. Dahlia’s en canna’s plant je als de kans op vorst is verstreken (na half mei). Eventueel kan je ze al eerder voortrekken in pot.

Planten kopen

Planten kopen in het tuincentrum, bij de kweker, of online bestellen en thuis laten leveren via een tuinplanten webshop… Kies op basis van waar jij je vertrouwd mee voelt. Wil je planten echt eerst zien, ga dan naar het tuincentrum. Wil je zoveel mogelijk informatie meekrijgen voor jouw nieuwe planten en een eerlijk verhaal horen over wat wel en niet kan in je tuin? Kies dan voor een (gespecialiseerde) kweker. Veel kleinere kwekers kweken ook nog eens biologisch of zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen. Heb je grote aantallen nodig, of is je budget beperkt? Vind je het fijn als zware planten en bomen tot in je tuin worden geleverd? Dan is online bestellen in een tuinplanten webshop een goede optie!

Kies de juiste planten voor jouw tuin

Koop niet zomaar planten! Hoe leuk het ook is om mee te nemen of te bestellen wat je leuk vindt of wat er dan mooi uitziet, kies alleen planten die geschikt zijn voor jouw tuin en plek in je tuin. Hou hierbij rekening met de hoeveelheid zon of schaduw, de grondsoort (klei, zand, zure grond), de doorlatendheid van de grond (zand geeft goede drainage, maar droogt eerder uit, waar klei in de winter vaak lang nat blijft) en of de plek voldoende beschut is voor de planten (exoten en minder winterharde planten staan graag beschut en op goed doorlatende grond).

Creëer verbinding tussen binnen en buiten

Met de juiste planten (en materialen) maak je een verbinding tussen binnen en buiten. Zo wordt jouw nieuwe tuin een onderdeel van je woning en is het niet langer een losstaande ruimte. Herhaal kleuren, materialen en patronen die je in huis hebt gebruikt, ook in je tuin. Zorg voor eenheid en samenhang. Zeker in de buurt van een raam, deur, openslaande deuren of schuifpui. Ook planten kan je hiervoor inzetten. Tuinplanten met groot en opvallend blad, doen denken aan kamerplanten. Ook bloemen zijn goed te combineren. Kies bijvoorbeeld mooie orchideeën voor binnen en plant buiten bloeiende vaste planten met een soortgelijke kleur of vorm. Dit zogenaamde binnen-buiten gevoel wordt steeds vaker nagestreefd in de tuin.

6. De aanplant

De spade kan eindelijk in de grond! Het is tijd voor nieuwe aanplant. Zorg ervoor dat je de tuin en het plantgat goed voorbereid. Kies alleen planten die op die plek kunnen gedijen (controleer voor aankoop altijd eerst de planteigenschappen). Graaf een ruim plantgat en hou dezelfde diepte aan als de pothoogte of hoogte van het maaiveld bij de kweker. Verbeter de grond met goede aanplantgrond of compost en voeg eventueel nog Mycorrhiza poeder toe, zodat de nieuwe planten goed aanslaan. Geef flink ruim water, zodat de grond goed inklinkt en de nieuwe plant, struik of boom in een plas water komt te staan.

Plaatsing van planten

Bij het aanplanten van vaste planten, siergrassen en kleine heesters is het verstandig om de planten nog in hun kweekpot alvast in de border te plaatsen. Dit geeft een goed beeld van de opbouw van de border. Hou daarbij rekening met de groeisnelheid van je planten en geef ze voldoende ruimte om te groeien.

Planten water geven

Ook in de periode na aanplant is water geven van essentieel belang voor het aanslaan van je nieuwe planten. Blijf dit hele groeiseizoen 1-2 keer per week ruim water geven (bij droogte extra). Planten in een pot of bak geef je dagelijks of om de dag ruim water tijdens het groeiseizoen. Indien mogelijk, kies je ervoor om in de periode na aanplant water te geven met een gieter of tuinslang. Liever niet met een sproeier: Zo voorkom je dat veel water verloren gaat en niet bij de (nog kleine) wortelkluit terecht komt. Eenmaal aangeslagen is dit minder een probleem. Ook een goede druppelslang kan dan uitkomst bieden.

Meer over water geven lees je in ons blog: Water geven – Hoeveel en hoe vaak?

Ook nodig voor de aanplant

Ga je een boom planten, of bijvoorbeeld een klimplant? Dan heb je ook steunmateriaal nodig. Bomen plant je aan met een boompalenset, die bestaat uit 1, 2 of zelfs 3 boompalen, compleet met boomband en nagels. Klimplanten hebben in veel gevallen ondersteuning nodig, bijvoorbeeld door middel van een klimplanten rek, gaashek, bamboerek of trelllis. Vergeet trouwens ook niet om goede potgrond of goede aanplantgrond te gebruiken voor al je nieuwe aanplant. Een goede gieter of tuinslang is ook nooit weg natuurlijk!

7. Onderhoud en Verzorging

Als je tuin eenmaal is aangelegd, kan je lekker genieten van je nieuwe tuin.

Toch is er natuurlijk altijd wat te doen in de tuin: Planten water geven, bemesten, snoeien, onkruid wieden, extra bij planten, mulchen, opruimen, aanvegen…

Je kunt dus maar beter goed voorbereid zijn en investeren in goed tuingereedschap. Dat maakt het werken in de tuin niet alleen veel makkelijker, maar ook leuker!

Twijfel je welke planten je wanneer moet verzorgen, snoeien of bemesten? Bekijk dan ook onze maandelijkse tuinkalender.

Tuingereedschap

• Gieter
• Tuinschepje en harkje
• Spade en Schop
• Snoeischaar
• Handschoenen
• Heggenschaar (bekijk hier heggenschaar deals)
• Maaimachine
• Kruiwagen
• Tuinslang
• Takkenschaar
• Takkenzaag of Boomzaag
• Accuboormachine
• Hark en Grashark
• Mestvork en Riek
• Schoffel en Onkruidsteker

Tuinplanten verzorging

• Potgrond
• Aanplantgrond
• Tuinaarde
• Compost
• Bemesting
• Vloeibare meststof
• Druppelslang
• Sproeiers

Toch (te) weinig tijd voor onderhoud?

Eigenlijk had je hier in de planningsfase al naar kunnen kijken, om in elk geval geen elementen toe te voegen die veel tijd aan onderhoud kosten, mocht je die tijd niet hebben… Toch kan je natuurlijk altijd nog een tuinman (of tuinvrouw), of hovenier inhuren, om je te helpen met het onderhoud van je tuin. Zo kan jij vooral genieten in de tuin!

* Dit artikel bevat enkele gesponsorde links