Ben je van plan om een bestaande border nieuw leven in te blazen? Of wellicht ga je een hele nieuwe border maken? Maak dan een goed beplantingsplan. Zo kan je een doordachte border ontwerpen, die zo lang mogelijk mooi is en een samenhangend geheel vormt van mooie en gezonde planten.
1. Denk in lagen. Bekijk je tuin (of border) alsof het een bos of jungle is. Zo is er het bladerdak, de bovenlaag, een middenlaag en de bodem. Probeer in elk van deze lagen te voorzien in planten, zodat er een mooi geheel ontstaat.
2. Begin met de grootste elementen, zoals een boom of grote struik. Werk vervolgens verder met hogere struiken, hagen en daarna middelgrote heesters. Pas dan voeg je vaste planten, siergrassen en kleine struikjes of bodembedekkers toe. Als laatste zou je nog kunnen denken aan bloembollen en eenjarigen.
3. Houd rekening met de al aanwezige planten. Bepaal wat je wilt houden en stem je plan hierop af. Het is meestal aan te raden om grotere planten en bomen te behouden, zeker als deze het al goed doen.
4. Met wintergroene heesters creëer je vorm en structuur. Dit geeft rustpunten in je beplanting in de zomer en een groen geraamte in de winter. Zo blijft je tuin jaarrond mooi.
5. In essentie ontwerp je een border van laag naar hoog (vooraan lagere planten en de hogere planten naar achter), zodat je alle planten goed kunt zien. Eventueel kan je vooraan wel hogere planten toevoegen met een transparant karakter, zoals Verbena, Thalictrum Stipa gigantea, etc.
6. Teken grote elementen zoals een boom, meerstammige boom of struik en grote heesters eerst in het plan. Bepaal hoe groot deze mogen worden en welke vorm en eigenschappen gewenst zijn voor die plek in het beplantingsplan. Kies pas daarna de specifieke boom of struik.
7. Herken de standplaats en kies je planten hierop uit. Gaat het om een standplaats in de volle zon, halfschaduw of schaduw? Staan de planten beschut of is het juist een open plek? Houd rekening met de wensen van de planten ten aanzien van de bodem. Is de grond neutraal, alkalisch, of juist (licht)zuur? Gaat het om droge grond of is de grond vochtig of zelfs nat? Kies de juiste plant voor de juiste plaats!
8. Verdiep je in de groeikracht van elke plant: Hoe hoog wordt deze en hoe breed zal die uiteindelijk worden? Bepaal je beplanting op basis van de volwassen grootte, of grote na 3-5 jaar. Laat echter wel voldoende ruimte voor diezelfde plant na 5-10 jaar! Gaten die ontstaan, doordat planten hun volwassen grootte nog niet hebben bereikt, kan je opvullen met eenjarigen en planten in potten.
9. Kies planten met een lange sierwaarde. Bijvoorbeeld lange bloeitijd, kleurveranderingen tijdens het seizoen, of planten die mooie vruchten of zaden krijgen. Planten die meerdere seizoenen mooi of bijzonder zijn, zijn ideaal!
10. Houd rekening met het wisselende uiterlijk van planten in de verschillende seizoenen. Maak juist gebruik van deze wisseling en zorg ervoor dat je border met de seizoenen mee veranderd. Zo voorkom je een al te statisch beeld en zie je elke periode weer wat anders.
11. Gebruik niet te veel verschillende soorten planten in een border. Dit voorkomt een onrustig en soms zelfs rommelig beeld. Kies liever ook niet voor één plant van elke soort. Als het niet om een solitair gaat, plaats dan meerdere planten van dezelfde soort bij elkaar om mooie volle groepen te maken. Dit geeft een rustiger beeld en elke soort heeft ook meer impact.
12. Verbind je border met de rest van de tuin of andere delen en borders. Herhaal bepaalde elementen of beplanting en laat deze terugkomen. Werk daarbij als het ware border overschrijdend.
13. Hagen zijn geschikt als afscheiding van de tuin, of deel van de tuin (tuinkamer). Je kunt ze echter ook goed gebruiken als rand van een plantvak, als achtergrond voor een mooie border, of als accentuering van een pad.
14. Doorbreek de standaard. Een bekende manier van beplanten is van laag naar hoog. Vooraan staan dan wat bodembedekkers of andere lage planten en naar achteren toe wordt dit steeds hoger. Dit creëert een vrij eendimensionaal beeld. Maak er juist gebruik van dat een border uit meerdere hoeken en standpunten bekeken kan worden. Plant bijvoorbeeld eens een hogere plant vooraan, plant niet altijd in strakke rijen en durf te kiezen voor een oneven aantal planten per groep.
15. Durf te kiezen voor contrasten! Contrasterende kleuren versterken elkaar. Maar ook contrasten in vorm en structuur (of textuur) geven meer spanning aan het geheel en maken het interessant. Een border met vooral mooie combinaties in bladvorm en bladkleur kan werkelijk prachtig zijn!
16. Maak gebruik van hoogteverschillen! Zo voorkom je dat je een saai, of zelfs plat beeld ontwerpt.
17. Vergeet de klimplanten niet. Klimplanten kunnen zelf een mooie achtergrond vormen voor je border, of juist een minder mooie achtergrond zoals een lelijke schutting maskeren. De bloei van klimplanten kunnen een mooie toevoeging zijn op je border.
