Over het onderwerp snoeien is een volledige bibliotheek met boeken en artikelen te vullen. Snoeien is één van de basisprincipes van tuinieren. Bij veel mensen bestaat een soort angst voor snoeien, of eigenlijk de angst voor het maken van fouten bij het snoeien. Anderen snoeien omdat het moet, of omdat het hen zo geleerd is. Maar waarom moet je eigenlijk snoeien? Is snoeien wel nodig?
Snoeien hoeft helemaal niet moeilijk te zijn. Het is wel belangrijk om te weten waarom je wilt snoeien. Hoe (en of) je moet snoeien (en wanneer) hangt hier namelijk van af.
Goede redenen om te snoeien
Groeivorm bepalen
Door te snoeien kan je ervoor zorgen dat een plant, struik of boom de gewenste vorm krijgt. Hierbij is het wel belangrijk dat je rekening houdt met de natuurlijke groeivorm van de plant. Veel planten kunnen ook kleiner of smaller gehouden worden, zodat deze ook in een kleinere tuin kunnen. Bijvoorbeeld haagplanten en meerstammige bomen, maar denk ook aan vormsnoei.
Voorjaarsbloeiende struiken worden direct na de bloei gesnoeid (in het late voorjaar of vroege zomer). Zomerbloeiende planten worden best in de late winter of het vroege voorjaar gesnoeid.
Groei beperken
De bekendste reden om te snoeien is natuurlijk het beperken van de groei. Heel veel planten kan je prima klein of kleiner houden met de juiste snoei. Toch ontstaat hierbij ook een grote uitdaging, want snoeien is niet alleen bloeien, maar ook groeien! Zeker als op het verkeerde moment wordt gesnoeid, zal de plant, struik of boom juist gestimuleerd worden om nog sneller te groeien.
De beste snoeitijd voor het beperken van de groei is tijdens het groeiseizoen en niet in de winter. Wintersnoei stimuleert namelijk vaak nieuwe, snelle groei.
Groei stimuleren
Als je op het juist moment snoeit, dan zal je met het snoeien niet de groei beperken, maar juist stimuleren. Je kunt dit gebruiken om een boom of struik die nog niet goed wil groeien, een groeispurt te laten maken.
Het snoeien in de late winter of het vroege voorjaar stimuleert nieuwe uitlopers en snelle groei. Bij (fruit)bomen leidt dit vaak tot waterloten.
Meer bloei stimuleren
Snoei is ook een goede manier om bloei te stimuleren en vruchtdracht. Het stimuleren van nabloei is hierin het makkelijkst. Dit doe je door simpelweg telkens de uitgebloeide bloemen te verwijderen. Zo stimuleer je weer nieuwe vertakkingen en nieuwe bloemen.
Bloesem en vruchten stimuleren
Het stimuleren van bloesem en vruchtdracht is ook mogelijk met de juiste snoei. Hiervoor is wel goede kennis nodig van de groeiwijze van de betreffende planten en bomen. Het zou natuurlijk zonde zijn als juist de (nog niet zichtbare) knoppen afgesnoeid worden.
Gezondheid verbeteren
Het is heel normaal dat bomen, struiken en planten na verloop van tijd dode takken en scheuten krijgen. Ook kruisende en wrijvende takken komen regelmatig voor. Om te voorkomen dat dit een plant verzwakt, is het nodig om dode, kruisende en zieke delen tijdig af te snoeien. Dit voorkomt meestal verdere verspreiding en problemen. Verbeter ook de luchtcirculatie, door het midden van een boom, struik of plant wat uit te dunnen. Dit kan bijvoorbeeld schimmelziekten voorkomen.
Bij veel vaste planten en siergrassen kunnen in het vroege voorjaar de resterende (afgestorven delen) verwijderd worden, zodat er volop ruimte is voor nieuwe groei.
De beste snoeitijd voor het verbeteren van de gezondheid is voor veel bomen en struiken de late winter of het vroege voorjaar, als de plant nog in rust is. Uitzondering hierop zijn ABC bomen, groenblijvende heesters en vroegbloeiende struiken.
Groei in evenwicht brengen
Het is belangrijk dat een struik of boom goed in balans is. Het komt vaak voor dat de groei op de zonkant veel sneller is. Als de plant erg naar een kant groeit, kan deze verzwakken, kaal worden of zelfs omvallen. Snoei kan helpen om de plant weer terug in evenwicht te krijgen.
Planten verjongen
Wordt een plant te groot voor je tuin, maar wil je deze wel graag behouden? Of vertoont de plant geen goede groei of bloei meer? Dan kan het nodig zijn om te verjongen. Dit is een ingrijpende snoeimethode en kan meestal alleen toegepast worden in het voorjaar.
Uitdroging voorkomen na verplanten
Als je planten gaat verplaatsen, dan verwijder je een deel van de wortelkluit (of verstoor je tenminste de wortels). Dit leidt tot stress bij de planten en zorgt voor uitdroging. Om de extra verdamping van vocht tegen te gaan, kan het verstandig zijn om ook een deel van de plant terug te snoeien. Zo is de bovengrondse groei beter in evenwicht met de nu kleinere wortelkluit. Snoei direct na het verplanten.
Redenen om NIET te snoeien
- De boom of struik heeft een mooie groeivorm en past in de tuin
- Het is niet het juiste moment of seizoen om te snoeien
- Snoei niet in hitte en droogte en snoei nooit tijdens vorst
- De plant gaat binnenkort bloeien
- Er zit een vogelnest in de haag, boom of struik
