Het voedselbos is hip! Het idee van een weelderige (bos)tuin vol eetbare planten en vruchten spreekt veel mensen aan. Maar voor een voedselbos is toch al snel aardig wat ruimte nodig. Of toch niet? In het boek Ontwerp je eigen Voedselbostuin van Evelyn de Bruecker, krijg je veel tips om juist ook op weinig ruimte een (mini) voedselbos te realiseren, of eigenlijk een voedselbostuin.
De sticker op de voorkant van het het boek “ook voor kleine tuinen & balkon” trekt onze aandacht. Je denkt toch al snel aan een groot stuk grond, als je je een voedselbos inbeeldt. Heel fijn dat er in dit boek ook aandacht wordt besteed aan de mogelijkheden op een beperkt oppervlak. Er is zelfs een uitgebreid hoofdstuk over de voedselbostuin in pot.
Ontwerp je eigen voedselbostuin – klimaatrobuust en biodivers
Wat is een voedselbos nu precies?
In een voedselbos wordt de structuur van een jong bos nagebootst. Het bladerdek is niet volledig gesloten. Hierdoor krijgen kleinere planten en struiken ook voldoende licht om te groeien.
Nagenoeg alle planten in een voedselbos zijn (deels) eetbaar, of hebben een ondersteunende functie voor de andere planten. Er wordt gestreefd naar een zo groot mogelijke biodiversiteit. Voor de bestrijding van plagen worden bewust planten geplant die natuurlijke vijanden aantrekken. Zoveel mogelijk van de bodem is bedekt.
Over bodem, plantlagen en functies
Een uitgebreide introductie over het voedselbos wordt gegeven in het hoofdstuk Algemene kennis van zaken. De titel klinkt dan misschien wat zwaar, maar de schrijfster weet alles op een luchtige en leuke manier te vertellen en duidelijk uit te leggen. Uiteraard mag een uitleg over de verschillende plantlagen van een voedselbos niet ontbreken. Dit lagen systeem is overigens ook heel goed toe te passen buiten de voedselbostuin.
In een kleine tuin wordt de hoogste laag vaak overgeslagen: de middelgrote tot hoge bomen (vanaf 10 meter). De toplaag van een voedselbostuin wordt meestal gevormd door kleinere bomen of grotere struiken (3-9m hoog). Verder heb je nog de struiken, waaronder veel bessenplanten vallen, de kruidlaag voor vaste planten en de kruiplaag met bodembedekkers. Vergeet ook niet de verticale laag met klimplanten en de wortellaag voor knolgewassen.
Elke plant in het voedselbos heeft een eigen functie. Vaak is dat natuurlijk productie, maar ook het binden van stikstof, voedingsstoffen omhoog brengen, insecten en bijen trekken, mulch materiaal leveren of plagen bestrijden.
Handig: op pagina 47 vind je een bijenboog; een lijst met planten waarmee je bijen het hele jaar van nectar en stuifmeel kunt voorzien.
De voedselbostuin in pot
Het meest bijzondere hoofdstuk is voor ons de Voedselbostuin in pot. Dit deel is maar liefst 35 pagina’s lang en geeft veel verschillende voorbeelden om ook op een terras of balkon een (mini) voedselbostuin te realiseren.
Het hoofdstuk begint goed: “Enkel een terras of een balkon ter beschikking hebben, mag geen beperking vormen om aan de slag te gaan. Een pluspunt is dat je de grondsoort zelf kiest en dus dik in het voordeel bent tegenover de voedselbouwer op arme, zure zandgrond.” Het planten in potten en bakken heeft dus zeker niet alleen nadelen! Er volgen heel wat praktische tips voor jouw voedselbos in pot.
Het bekende lagen systeem wordt bij een voedselbos(tuin) in pot iets anders toegepast. Je begint in pot namelijk meestal met de struiklaag. Er worden veel opties gegeven: Een mini of laagstam appel, peer, of vijg, aalbes, blauwe bes, braam, druif, framboos, honingbes, kruisbes, zwarte bes… Elk met een duidelijke beschrijving met daarin de wensen van deze plant en de verzorging. Voor de bomen worden nog tips gegeven voor de juiste vormen, zoals laagstam, patioboom, dwergvorm en zuilboom.
Als kruidlaag kan je denken aan onder meer keukenkruiden zoals rozemarijn, tijm, salie, oregano, munt en citroenmelisse. Maar ook veel sierplanten zijn eigenlijk eetbaar, zoals daglelie, hemelsleutel en sierui. Zorg er wel voor dat je kiest voor biologisch gekweekte planten, mocht je er van willen eten.
Een boomgilde
In een kleine tuin kan je ook nog kiezen voor een boomgilde. Dit is een (fruit)boom, in volle grond, met daaromheen een groepje van zo’n 10 vaste planten, die een ondersteunende functie hebben. Zo kan je dus een mini voedselbos creëren in één border. Perfect voor ons volgende tuinproject in eigen kleine tuin!
Omgaan met ziekten en plagen
Bekende ziekten en plagen worden ook omschreven, inclusief maatregelen en preventie. Handig, want vooral in een kleiner voedselbos is het vaak moeilijk om een echt natuurlijk evenwicht te realiseren, waardoor je hier na verloop van tijd toch mee te maken zult krijgen. Gelukkig zijn er voor veel ziekten en plagen goede oplossingen.
Echte voedselbos planten
Zoals vaak in dit soort boeken, wordt afgesloten met een handige plantenlijst voor een voedselbostuin. Keurig onderverdeeld per plantlaag en functie, met vervolgens de kenmerken per plant.
Ons oordeel
Ontwerp je eigen Voedselbostuin is een leuk geschreven boek, dat zeker geschikt is voor mensen met een kleine tuin, of zelfs alleen een patio, balkon of dakterras. De uitleg is duidelijk en niet te ingewikkeld. Dat nodigt uit om meteen te beginnen!
De handige tekeningen helpen je om de diverse technieken en situaties in één oogopslag te begrijpen. Verder staan er leuke recepten in het boek voor typische voedselbos planten. Dat past natuurlijk heel goed bij het eetbare karakter van het voedselbos. Ook het onderwerp snoeien wordt in dit voedselbos boek niet geschuwd. Hoewel er verschillende ontwerpen getoond worden van voedselbostuinen (ook voor een compacte stadstuin), zouden wij er eigenlijk graag nog wat meer zien.
Dit boek is een aanrader voor elke kleine tuin bezitter of balkontuinier, die graag zijn of haar eigen mini voedselbos wil realiseren. Wij gaan in elk geval aan de slag met ons eigen boomgilde!
Lees meer of bekijk het inkijkexemplaar:
Ontwerp je eigen voedselbostuin – Klimaatrobuust en biodivers
- Auteur: Evelyn de Bruecker
- Uitgeverij: Sterck & De Vreese
